Dị ứng thuốc giảm đau: Dấu hiệu và hướng xử lý kịp thời

Dị ứng thuốc giảm đau là tình trạng không hiếm gặp bởi đây là loại thuốc phổ biến thường được sử dụng khi cần làm thuyên giảm cảm giác đau rát, chống viêm. Làm sao để xử lý được tình trạng này một cách an toàn? Cùng Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tìm hiểu qua bài viết sau.

I. Dị ứng thuốc giảm đau là như thế nào?

Dị ứng thuốc giảm đau là phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch khi cơ thể xem các thành phần trong thuốc là chất lạ gây hại và tấn công. Đây không phải là tác dụng điều trị mong muốn và hoàn toàn khác với tác dụng phụ của thuốc, cụ thể: 

• Dị ứng thuốc là phản ứng miễn dịch bất thường gây ra triệu chứng cơ thể dễ nhận thấy bằng mắt thường và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng quát như phát ban, sưng tấy, khó thở, sốc phản vệ
• Tác dụng phụ của thuốc giảm đau là những ảnh hưởng không mong muốn nhưng phổ biến và thường xảy ra ở mức độ nhẹ như buồn ngủ, buồn nôn hoặc rối loạn tiêu hóa

II. Dấu hiệu bị dị ứng thuốc giảm đau

Phản ứng dị ứng thuốc giảm đau xảy ra ngay sau khi dùng thuốc vài phút hoặc xuất hiện sau vài giờ, thậm chí là sau vài ngày sử dụng. Tùy vào cơ địa và mức độ nhạy cảm, triệu chứng dị ứng xuất hiện ở mức độ nhẹ đến nghiêm trọng như sau. 

1. Phản ứng tức thì 

• Bề mặt da phát ban đỏ, nổi mề đay kèm cảm giác ngứa dữ dội
• Sưng tấy vùng mặt, môi, mí mắt, lưỡi
• Cảm giác khó thở, tức ngực, thở khò khè
• Cơ thể choáng váng, tụt huyết áp, tim đập nhanh
• Buồn nôn, đau bụng dữ dội, tiêu chảy
• Sốc phản vệ với biểu hiện da tím tái, mạch đập yếu hoặc mất ý thức cần cấp cứu ngay

2. Phản ứng muộn 

• Sốt nhẹ, nổi ban dạng sẩn đỏ khắp người lấm tấm 
• Viêm da tiếp xúc, da bong tróc, khô ráp và ngứa khó chịu 
• Hội chứng Stevens-Johnson hiếm gặp nhưng nguy hiểm
• Tổn thương đến gan khiến men gan tăng
• Ảnh hưởng đến thận dẫn đến tiểu ít, tiểu ra máu
• Đau khớp, nhức mỏi cơ thể 

III. Nguyên nhân gây dị ứng thuốc giảm đau 

Trên thực tế, tình trạng dị ứng này xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau và chịu ảnh hưởng từ các yếu tố nguy cơ: 

1. Nhóm thuốc giảm đau dễ gây dị ứng

Dưới đây là các loại thuốc có nguy cơ cao gây dị ứng mà mọi người cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng:

• Nhóm NSAID thuốc chống viêm không steroid gồm ibuprofen, diclofenac, naproxen, aspirin…
• Paracetamol hoặc acetaminophen gây dị ứng mức độ nhẹ nhưng vẫn cần được theo dõi kỹ càng sau khi sử dụng 
• Thuốc giảm đau gây nghiện opioid gồm morphin, codein chủ yếu gây phản ứng nổi mẩn, ngứa ngáy 
• Thuốc giảm đau phối hợp chứa nhiều hoạt chất làm tăng nguy cơ dị ứng khi sử dụng thuốc 

ĐỌC NGAY: Chẩn đoán và xử lý khi bị dị ứng thuốc lao

2. Các yếu tố nguy cơ

Bên cạnh những loại thuốc được kể trên, mọi người có khả năng bị dị ứng thuốc giảm đau do chịu ảnh hưởng từ các yếu tố tác động khác như:

• Tiền sử từng dị ứng thuốc, dị ứng NSAID, đặc biệt là thuốc giảm đau
• Cơ địa có tiền sử dị ứng hoặc bị hen suyễn, viêm mũi dị ứng, chàm…
• Những người có bệnh lý nền liên quan đến gan, thận, tim mạch làm giảm khả năng đào thải thuốc
• Trẻ nhỏ, người già có hệ miễn dịch yếu kém dễ bị kích ứng quá mức 
• Sử dụng thuốc giảm đau bừa bãi không theo chỉ định từ bác sĩ, lạm dụng thuốc, dùng sai liều, kéo dài hoặc tự ý kết hợp nhiều loại thuốc cùng lúc 
• Tiêm thuốc giảm đau làm tăng nguy cơ phản ứng cấp nhanh hơn đường uống

IV. Cách xử lý khi bị dị ứng thuốc giảm đau

Khi có dấu hiệu nghi ngờ bị dị ứng thuốc, mọi người cần nắm rõ các biện pháp xử lý nhanh chóng và đúng cách để tránh nguy hiểm đến tính mạng. Theo đó, ngay khi xuất hiện các triệu chứng bất thường như ngứa, phát ban, sưng môi, cần ngưng sử dụng thuốc ngay lập tức. Đồng thời nên thăm khám với bác sĩ chuyên khoa để được theo dõi và chỉ định điều trị phù hợp.

Trong trường hợp xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng như khó thở, sưng họng, tức ngực, cơ thể sốt cao, co giật và mất ý thức là biểu hiện sốc phản vệ cần được cấp cứu tức thì. Bác sĩ sẽ tiêm adrenaline epinephrine để xử lý khẩn cấp nhằm ngăn chặn nguy hiểm đến tính mạng.

V. Lưu ý phòng ngừa dị ứng khi sử dụng thuốc giảm đau 

Dị ứng thuốc giảm đau hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu mọi người cẩn trọng khi sử dụng và tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Ghi nhớ các loại thuốc từng gây dị ứng và tránh dùng lại
• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, chú ý thành phần thuốc nếu đã từng dị ứng
• Thông báo với bác sĩ nếu có tiền sử dị ứng thuốc để được kê đơn phù hợp
• Không tự ý dùng thuốc giảm đau, nhất là các loại NSAID mạnh
• Dùng đúng liều lượng, không lạm dụng hoặc kết hợp nhiều loại cùng lúc
• Nếu dùng thuốc lần đầu, nên theo dõi phản ứng trong 1 – 2 giờ đầu
• Người có cơ địa dị ứng nên mang theo thuốc chống dị ứng hoặc kim tiêm epinephrine mỗi khi ra ngoài 

Dị ứng thuốc giảm đau là tình trạng không nên xem nhẹ bởi nó có nguy cơ cao để lại hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để nhận tư vấn điều trị các tình trạng dị ứng da cùng đội ngũ bác sĩ da liễu đầu ngành.

Δ

TƯ VẤN 24/7 HOTLINE: 032.845.1188

Mọi thông tin của khách hàng đều được bảo mật