Dị ứng thịt đỏ: Triệu chứng, nguyên nhân và hướng điều trị

Dị ứng thịt đỏ là tình trạng hiếm gặp nhưng gây ra nhiều phản ứng nghiêm trọng nếu không được kiểm soát đúng cách. Đâu là dấu hiệu nhận biết sớm và làm sao để phòng ngừa? Cùng Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tìm hiểu thông tin chi tiết tình trạng này qua nội dung bài viết dưới đây.

I. Dị ứng thịt đỏ là như thế nào?

Dị ứng thịt đỏ hay hội chứng Alpha-gal là phản ứng hiếm gặp của cơ thể khi tiếp xúc với phân tử đường galactose-α-1,3-galactose (Alpha-gal) trong hầu hết các loại thịt động vật có vú, điển hình như thịt bò, thịt cừu, thịt lợn. Tuy nhiên, tình trạng này đang có xu hướng tăng lên (1). Đối tượng dễ bị dị ứng với thịt đỏ bao gồm:

Người từng bị ve cắn, đặc biệt là ve Lone Star ở Mỹ hoặc các loài ve tương tự ở các khu vực khác
Người làm vườn, kiểm lâm, nông dân,… sinh sống và làm việc trong môi trường ve thường xuất hiện
Trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và người cao tuổi có bệnh lý nền khiến hệ miễn dịch suy yếu

II. Nguyên nhân gây dị ứng thịt đỏ

Nguyên nhân chính gây dị ứng thịt đỏ là việc ve truyền alpha-galactose vào cơ thể người qua vết cắn. Ve mang theo carbohydrate từ máu động vật có vú mà chúng đã hút trước đó, sau đó lây truyền cho người qua nước bọt khi cắn.

Hệ thống miễn dịch của một số người sẽ nhận diện alpha-galactose như một chất lạ và tạo ra kháng thể IgE dẫn đến phản ứng dị ứng khi tiếp xúc lại với chất này qua việc ăn thịt đỏ. Ngoài việc tiếp xúc với ve, một số yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ phát triển hội chứng Alpha-gal như:

Tiền sử dị ứng: Những người có tiền sử dị ứng với thực phẩm hoặc môi trường có khả năng phát triển dị ứng thịt đỏ cao hơn sau khi bị ve cắn.
Vị trí địa lý: Sinh sống ở các khu vực có khí hậu ấm áp, ẩm ướt và có nhiều thảm thực vật tạo điều kiện thuận lợi cho ve phát triển, từ đó làm tăng khả năng tiếp xúc với ve.
Hoạt động ngoài trời: Thường xuyên tham gia các hoạt động như cắm trại trong rừng, đi bộ đường dài, làm vườn hoặc săn bắn làm tăng cơ hội tiếp xúc với ve.
Nguyên nhân khác: Thường xuyên tiếp xúc với sản phẩm từ động vật có vú như gelatin, collagen, các chế phẩm y tế hoặc vaccine có nguồn gốc động vật.

III. Triệu chứng dị ứng khi ăn thịt đỏ

Các triệu chứng bị dị ứng sau khi ăn thịt đỏ thường xuất hiện chậm hơn với tình trạng dị ứng thực phẩm khác. Sau 2 – 6 giờ tiêu thụ sữa, thịt từ động vật có vú, cơ thể sẽ xuất hiện các dấu hiệu bất thường như:

Dấu hiệu trên da: Da phát ban đỏ, nổi mề đay với cảm giác ngứa ngáy dữ dội, khó chịu đặc biệt vào ban đêm. Một số trường hợp còn bị sưng tấy mí mắt, môi, mặt gây phù mạch.
Dấu hiệu tiêu hóa: Cảm giác nôn mửa, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, chướng bụng hoặc khó tiêu.
Dấu hiệu hô hấp: Ho khan, khó thở và chảy nước mũi trong, nghiêm trọng hơn là co thắt ngực, thở khò khè.
Dấu hiệu toàn thân: Cơ thể choáng váng, hoa mắt, tụt huyết áp dẫn đến mất ý thức và ngất xỉu, thậm chí là sốc phản vệ đe dọa tính mạng.

TÌM HIỂU NGAY: Nhận biết triệu chứng dị ứng cà phê

IV. Phương pháp chẩn đoán dị ứng thịt đỏ

Khi thực hiện chẩn đoán dị ứng, bác sĩ kết hợp giữa khai thác bệnh sử, triệu chứng lâm sàng và làm các xét nghiệm chuyên sâu bao gồm:

Hỏi bệnh sử: Bác sĩ kiểm tra triệu chứng và hỏi chi tiết về chế độ ăn, thời điểm khởi phát dấu hiệu bất thường, đồng thời ghi nhận tiền sử bị ve cắn nếu có.
Xét nghiệm máu: Giúp định lượng chính xác kháng thể IgE đặc hiệu với Alpha-gal trong máu và kết luận kết quả xét nghiệm dương tính nếu nồng độ cao.
Xét nghiệm khác: Một số xét nghiệm bổ sung được chỉ định gồm test dị ứng da với chiết xuất Alpha-gal, test thử thách thực phẩm bằng việc ăn thử một lượng nhỏ thịt đỏ dưới sự giám sát y tế nghiêm ngặt tại cơ sở y khoa hoặc sinh thiết mô, soi ruột khi triệu chứng tiêu hóa kéo dài.

V. Hướng điều trị và quản lý dị ứng với thịt đỏ

Dưới đây là những khuyến cáo điều trị và kiểm soát tình trạng dị ứng thịt đỏ từ bác sĩ mà mọi người cần ghi nhớ:

1. Tránh xa tác nhân gây dị ứng

Cách kiểm soát dị ứng thịt đỏ hiệu quả là loại bỏ hoàn toàn thịt và các sản phẩm từ động vật có vú ra khỏi khẩu phần ăn hàng ngày. Điều này đồng nghĩa với việc kiêng sử dụng xúc xích, pate, thịt nguội,… Đồng thời hãy chủ động phòng tránh bị ve cắn, đặc biệt ở các khu vực rừng núi nơi nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn.

2. Sử dụng thuốc theo chỉ định

Trong một số trường hợp dị ứng có phản ứng nặng, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc điều trị dị ứng thực phẩm để nhanh chóng kiểm soát triệu chứng:

Thuốc kháng histamine: Thường được chỉ định trong trường hợp xuất hiện triệu chứng lan rộng trên da và ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Loại thuốc này có khả năng ức chế histamine và làm giảm giảm cảm giác ngứa ngáy, nổi đỏ nhanh chóng nhưng có nguy cơ gây buồn ngủ.
Corticosteroid: Trong trường hợp dị ứng nặng và kéo dài, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc uống hoặc tiêm Corticosteroid trực tiếp để giảm tình trạng phù nề, ngăn chặn nhiễm trùng, kiểm soát phản ứng miễn dịch nghiêm trọng.
Epinephrine (adrenaline): Là giải pháp cấp cứu đặc hiệu được áp dụng trong trường hợp sốc phản vệ giúp làm co mạch, tăng huyết áp và cải thiện hệ hô hấp nhanh chóng khi có dấu hiệu choáng váng, mất ý thức. Bác sĩ cũng khuyến cáo mang theo bút tiêm EpiPen nếu có tiền sử dị ứng nghiêm trọng trước đó.

VI. Phòng ngừa dị ứng thịt đỏ như thế nào?

Dù không thể kiểm soát hoàn toàn tình trạng dị ứng thịt đỏ nhưng mọi người vẫn có khả năng giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh bằng các việc làm sau:

Bảo vệ cơ thể mỗi khi ra ngoài, đặc biệt khi đi vào khu vực vườn, rừng cây và sử dụng thuốc chống côn trùng để tránh bị ve cắn
Vệ sinh cơ thể sạch sẽ mỗi khi về nhà để loại bỏ bọ ve trú ngụ
Tuyệt đối không bóp hoặc nghiền nát bọ ve khi phát hiện vết cắn mà cần lấy nhíp gắp phần đầu nhẹ nhàng để loại bỏ
Theo dõi kỹ phản ứng sau khi ăn thịt đỏ, đặc biệt nếu từng bị ve cắn hoặc có cơ địa bị dị ứng thực phẩm
Thăm khám với bác sĩ chuyên khoa nếu nghi ngờ cơ thể có triệu chứng dị ứng hoặc không dung nạp thịt đỏ
Tham khảo ý kiến bác sĩ và thực hiện các biện pháp xét nghiệm nếu có triệu chứng bất thường sau khi ăn các sản phẩm từ động vật có vú
Luôn mang theo thuốc chống dị ứng histamin hoặc bút tiêm EpiPen khi có tiền sử bị sốc phản vệ

Bài viết trên đã chia sẻ chi tiết tình trạng dị ứng thịt đỏ kèm hướng dẫn điều trị và kiểm soát phù hợp. Nếu đang gặp phải tình trạng tương tự, mọi người hãy liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để nhận tư vấn chi tiết.