Dị ứng sữa công thức là thế nào? Cách chẩn đoán và xử lý

Dị ứng sữa công thức là tình trạng nhiều trẻ gặp phải khi cơ thể bé phản ứng lại với những sản phẩm sữa đang sử dụng. Tình trạng này cần được phát hiện sớm để điều trị đúng cách, tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Cùng Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tìm hiểu thêm về tình trạng dị ứng sữa công thức qua bài viết sau.

I. Dị ứng sữa công thức là tình trạng như thế nào?

Dị ứng sữa công thức là tình trạng hệ miễn dịch cơ thể nhận nhầm những protein có trong sữa là chất gây hại, từ đó giải phóng histamin gây ra các triệu chứng dị ứng. Quá trình này gây ra nhiều biểu hiện dị ứng trên da và cơ thể, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của bé.

II. Nguyên nhân khiến trẻ bị dị ứng sữa công thức 

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này do hệ miễn dịch của trẻ phản ứng quá mức với protein vô hại có trong sữa. Tuy nhiên, cũng có một số yếu tố tăng nguy cơ dị ứng sữa công thức như:

• Di truyền: Do di truyền dị ứng sữa bột từ cha mẹ
• Cơ địa: Cơ địa dị ứng với các tác nhân gây hại từ môi trường cũng tăng nguy cơ dị ứng sữa. Nếu bé có tiền sử bị chàm, hen suyễn, dị ứng mũi, viêm da cũng dễ dị ứng sữa công thức.
• Tuổi tác: Dị ứng sữa công thức chủ yếu xảy ra với trẻ từ sơ sinh đến 1 tuổi, tình trạng giảm dần khi trẻ từ 1 – 3 tuổi. Chỉ có một số ít trẻ nhỏ dị ứng sữa suốt đời.

III. Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị dị ứng sữa công thức

Trẻ nhỏ khi dị ứng sữa công thức sẽ có những dấu hiệu điển hình dễ nhận biết, xuất hiện từ vài phút đến vài giờ sau khi uống sữa. Mọi người cần lưu ý những triệu chứng sau ở trẻ:

• Da nổi nhiều mẩn đỏ: Trẻ nhỏ mẩn đỏ, phát ban, mề đay nổi trên da, sưng phù quanh gương mặt.
• Cơ thể sưng phù: Việc dị ứng đạm sữa dễ khiến bé sưng phù vùng hầu họng gây khó nuốt, sưng mắt, sưng môi.
• Vấn đề hô hấp: Trẻ khò khè, khó thở, ho, khàn tiếng, đờm nhiều ở mũi và cổ họng. 
• Vấn đề tiêu hóa: Tiêu chảy, đầy bụng, phân lỏng bất thường (2 – 4 lần/ngày), có máu ở bên trong tã
• Buồn nôn, nôn: Trẻ nôn trớ bất thường ngoài giờ ăn, triệu chứng trào ngược, khó nuốt cũng là dấu hiệu dị ứng sữa công thức. 
• Trẻ quấy khóc, cáu gắt: Trẻ nhỏ quấy khóc liên tục do đau bụng dị ứng sữa, ảnh hưởng đến sức khỏe cơ thể.

TÌM HIỂU THÊM: Trẻ có thể bị dị ứng sữa mẹ không?

IV. Trẻ bị dị ứng sữa công thức có nguy hiểm không?

Trẻ dị ứng sữa công thức sẽ nguy hiểm nếu không nhận biết sớm dấu hiệu và xử lý kịp thời. Bởi vậy cha mẹ ngay khi thấy những dấu hiệu dị ứng nên cho bé đi thăm khám và điều trị sớm với bác sĩ để tránh gây ra các biến chứng như:

• Gây dị ứng ngứa ngáy kéo dài, khiến trẻ nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng
• Ảnh hưởng đến tiêu hóa, khó hấp thụ dinh dưỡng gây suy dinh dưỡng
• Trẻ nhỏ chậm phát triển về thể chất và trí tuệ.
• Trẻ bị sốc phản vệ gây khó thở, tụt huyết áp, co giật, mất ý thức đe dọa đến tính mạng.

V. Cách chẩn đoán và xử lý tình trạng dị ứng sữa công thức 

Việc chẩn đoán, xử lý dị ứng sữa công thức cần nhanh chóng và kịp thời để tránh bệnh biến chứng nặng hơn, chi tiết như sau:

1, Phương pháp chẩn đoán

Chẩn đoán tình trạng dị ứng sữa công thức hiện nay như sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ tiến hành thăm khám lâm sàng những dấu hiệu bất thường trên cơ thể bé, sau đó hỏi về tiền sử dị ứng, thời gian phát bệnh, yếu tố di truyền cùng một số thông tin khác để làm cơ sở chẩn đoán bệnh.
• Khám cận lâm sàng: Thực hiện những xét nghiệm dị ứng giúp chẩn đoán bệnh chính xác hơn như xét nghiệm máu ( xét nghiệm IgE đặc hiệu với protein sữa bò), test lẩy da (nhỏ chiết suất sữa lên da, chích nhẹ kiểm tra phản ứng), test sữa (cho trẻ dùng sữa để thử phản ứng dị ứng dưới sự giám sát của bác sĩ).

2, Biện pháp xử lý

Điều trị dị ứng sữa công thức sẽ tùy theo tình trạng bệnh lý nhẹ hay nặng, chi tiết như sau:

• Trường hợp dị ứng nhẹ: Loại bỏ sữa công thức, chế phẩm từ sữa bò ra khỏi chế độ ăn, thay thế sữa phù hợp cho bé (sữa công thức thủy phân, sữa không chứa lactose, sữa thực vật). Thuốc kháng histamin được dùng để giảm mẩn ngứa, phát ban, phù nề nhẹ do dị ứng.
• Trường hợp dị ứng nặng: Trẻ có dấu hiệu sưng phù mặt, mẩn ngứa, khó thở, nôn ói nhiều, tụt huyết áp, sốc phản vệ cần ngừng ngay thực phẩm, loại sữa nghi ngờ bé dị ứng. Sau đó cần gọi cấp cứu và được bác sĩ chỉ định phương pháp.

VI. Lựa chọn thay thế cho trẻ bị dị ứng sữa công thức

Trẻ nhỏ bị dị ứng sữa công thức, sữa bột có nguồn gốc từ sữa bò thì cha mẹ nên chọn những sản phẩm sữa cho trẻ dị ứng đạm sữa bò công nghệ mới, sữa thực vật phù hợp hơn với cơ thể bé, giảm nguy cơ dị ứng như:

• Sữa thủy phân protein toàn phần giúp bé tiêu hóa tốt, giảm dị ứng (do protein trong sữa được phân lọc thành những phần nhỏ), phù hợp cho trẻ dị ứng nhẹ.
• Sữa thủy phân protein một phần bao bì thường có chữ “HA”.
• Sữa công thức axit amin chứa những axit amin tự do không gây dị ứng khuyên dùng cho trẻ dị ứng nặng, không dung nạp được lactose, có phản ứng sốc phản vệ, tổn thương hệ tiêu hóa, chàm nặng.
• Sữa công thức từ đậu nành dành cho trẻ dị ứng sữa thủy phân, trên 6 tháng và không bị dị ứng đậu nành
• Sữa từ thực vật như yến mạch, hạnh nhân, sữa dừa, sữa gạo dành cho bé trên 1 tuổi, bởi không đủ dinh dưỡng dành cho các bé nhỏ hơn.

Lưu ý với những trẻ dị ứng sữa công thức cha mẹ cần tìm hiểu kỹ, tham khảo tư vấn từ bác sĩ để chọn được loại sữa phù hợp. Ngoài ra nếu cho bé sử dụng sữa thực vật thì cần bổ sung thêm các dưỡng chất như vitamin D, canxi, protein để tránh trẻ thiếu chất. Cha mẹ cũng nên cho bé ăn dặm sớm, nếu muốn cho dùng lại sữa công thức nên tham khảo tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa. 

VII. Hướng dẫn chăm sóc trẻ dị ứng sữa công thức tại nhà

Khi trẻ bị dị ứng sữa công thức thì việc chăm sóc cần đặc biệt lưu ý. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc trẻ tại nhà: 

• Ngừng dùng sữa công thức đang sử dụng ngay khi phát hiện trẻ bị dị ứng
• Theo dõi các biểu hiện dị ứng của bé để xác định được mức độ dị ứng, nếu nặng cần thăm khám kịp thời với bác sĩ
• Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa về thay đổi loại sữa, sử dụng thuốc và chế độ ăn đủ dinh dưỡng.
• Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu để giảm nguy cơ dị ứng
• Không nên tự ý thay đổi sữa cho trẻ khi chưa được bác sĩ chỉ định. Chú ý chỉ cho bé dùng lại sữa bò khi đã test kiểm tra kỹ lưỡng và có sự chỉ định, theo dõi từ bác sĩ.
• Trong giai đoạn ăn dặm nếu trẻ nhỏ bị dị ứng thì cần tham khảo thêm tư vấn của bác sĩ về cách chọn thực phẩm phù hợp, nên cho bé ăn nhiều trái cây và rau xanh tăng cường miễn dịch cơ thể.
• Cải thiện miễn dịch từ bên trong cơ thể để những triệu chứng dị ứng nhanh thuyên giảm. Cha mẹ nên để bé ngủ đủ giấc, thư giãn tinh thần để có cơ thể khỏe mạnh.

VIII. Cách phòng ngừa dị ứng sữa công thức cho trẻ

Việc phòng ngừa dị ứng sữa công thức cho trẻ được nhiều cha mẹ quan tâm nhằm tránh ảnh hưởng đến sức khỏe bé. Gợi ý cho mọi người cách phòng ngừa như sau:

• Cho trẻ nhỏ bú mẹ hoàn toàn, giảm nguy cơ dị ứng sữa công thức.
• Chọn sữa công thức thủy phân, chứa amino axit hay các loại sữa thực vật nếu trẻ không bú mẹ.
• Chú ý bảng thành phần sữa công thức trước khi cho bé sử dụng, tránh những thành phần có nguy cơ dị ứng cho bé
• Thông báo về tình trạng dị ứng của bé (nếu có) cho ông bà, giáo viên mầm non, người trông trẻ để tránh cho bé dùng các chế phẩm từ sữa bò.
• Trong giai đoạn cho bé bú, mẹ nên kiêng ăn những thực phẩm dễ gây dị ứng cho trẻ như hải sản, sữa bò, sữa dê, sữa cừu, đậu phộng.
• Theo dõi tình trạng cơ thể bé, nếu trẻ có những triệu chứng dị ứng khi dùng sữa công thức cần nhanh chóng ngừng sử dụng, thăm khám với bác sĩ.

Bài viết trên đây đã mang đến cho mọi người những thông tin hữu ích về tình trạng dị ứng sữa công thức ở trẻ nhỏ. Nếu bé có những biểu hiện dị ứng bên ngoài da liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để nhận tư vấn điều trị từ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa da liễu

Δ

TƯ VẤN 24/7 HOTLINE: 032.845.1188

Mọi thông tin của khách hàng đều được bảo mật