Sốt phát ban ở trẻ nguy hiểm không? Cách xử lý hiệu quả

Sốt phát ban ở trẻ là bệnh lý phổ biến ở trẻ nhỏ khiến nhiều cha mẹ lo lắng, đặc biệt là vào thời điểm giao mùa. Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia sẽ mang đến cho mọi người những thông tin hữu ích về nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa bệnh lý trên qua bài viết dưới đây. 

I. Sốt phát ban ở trẻ nhỏ là bệnh gì?

Sốt phát ban ở trẻ nhỏ là bệnh truyền nhiễm cấp tính, thường gặp ở trẻ nhỏ từ 6 – 36 tháng tuổi. Bệnh đặc trưng bởi hai giai đoạn sốt cao đột ngột và sau đó nổi ban đỏ trên cơ thể. Tình trạng này hầu như trẻ nhỏ nào cũng mắc tối thiểu một lần trong đời, một số trường hợp các bé còn mắc bệnh vài lần. Bệnh rất dễ lây lan qua hô hấp, tiếp xúc với dịch tiết của người mắc bệnh nên, đặc biệt nếu ở môi trường đông người, nơi công cộng.

II. Nguyên nhân khiến trẻ bị sốt phát ban

Việc xác định được chính xác nguyên nhân khiến trẻ bị sốt phát ban là rất quan trọng trong việc điều trị bệnh. Sốt phát ban chủ yếu do những nguyên nhân sau đây:

• Virus sởi: Bệnh lý cấp tính do virus sởi gây ra, bệnh có nhiều biến chứng lây qua đường hô hấp với những triệu chứng như sốt cao, viêm đường hô hấp, viêm kết mạc mắt, phát ban sau sốt, trẻ mệt mỏi, biếng ăn, nôn và tiêu chảy. 
• Virus rubella: Bệnh truyền nhiễm lành tính, thường gặp ở trẻ em do virus Rubella (sởi Đức) gây ra với triệu chứng sốt nhẹ, ban xuất hiện sau số bắt đầu ở mặt rồi lan ra tay chân, sưng hạch, viêm kết mạc, chảy nước mũi, ho và đau khớp.
• Virus herpes 6,7: Gây ra bệnh ban đào ở trẻ (Roseola Infantum) khiến trẻ sốt cao, phát ban khi hạ sốt, ban nhỏ màu hồng nổi gồ lên, bắt đầu ở thân và lan ra mặt, tay, chân. Ngoài ra trẻ còn sổ mũi, ho, tiêu chảy nhẹ, sưng hạch bạch huyết ở cổ.
• Các yếu tố khác: Do dị ứng, tác dụng phụ của thuốc, các bệnh lý ít phổ biến hơn như bệnh Kawasaki, viêm mạch.

III. Nhận biết dấu hiệu sốt phát ban ở trẻ em

Triệu chứng sốt phát ban thường khác nhau tùy từng giai đoạn, chi tiết như sau:

• Giai đoạn sốt: Trẻ bắt đầu sốt cao đột ngột trên 38 độ và kèm theo các triệu chứng như ho, mắt đỏ, quấy khóc, mệt mỏi, biếng ăn, bỏ bú.
• Giai đoạn phát ban: Sau khi hạ sốt hoặc trong quá trình sốt cơ thể thường nổi ban đỏ hồng, bắt đầu ở thân người (lưng, bụng, ngực) sau đó lan ra tay, chân và mặt. Sau đó các vết ban lặn dần nếu điều trị và chăm sóc đúng cách. 

Dưới đây là hình ảnh sốt phát ban ở trẻ em điển hình để mọi người dễ dàng nhận biết bệnh lý:

IV. Sốt phát ban ở trẻ em có nguy hiểm không?

Sốt phát ban ở trẻ em thường lành tính nên dễ thuyên giảm và khỏi sau khoảng 1 tuần nếu được chăm sóc, điều trị đúng cách. Tuy nhiên nếu không được phát hiện sớm, điều trị không kịp thời, trẻ dễ gặp các biến chứng sau:

• Viêm tai giữa: Nhiễm trùng thứ phát gây đau tai, ù tai, sốt và suy giảm thị lực. 
• Viêm phổi: Nhiễm trùng thứ phát do virus, vi khuẩn gây sốt cao, khó thở, ho, thở khò khè.
• Viêm não: Biến chứng nguy hiểm nhất khi trẻ sốt phát ban trẻ, nguy cơ gây tử vong. Biến chứng này dễ gặp ở trẻ dưới 5 tuổi có hệ miễn dịch kém.
• Suy giảm miễn dịch: Sốt phát ban ở trẻ khiến suy giảm hệ miễn dịch và bé dễ mắc các bệnh lý nhiễm trùng khác.

V. Cách chăm sóc trẻ bị sốt phát ban tại nhà

Khi trẻ bị sốt phát ban nhẹ, bệnh mới khởi phát cha mẹ cần chăm sóc trẻ đúng cách tại nhà với những phương pháp như sau: 

• Hạ sốt cho trẻ đúng cách: Cha mẹ trước tiên nên nới lỏng quần áo bé, sau đó chườm ấm ở vùng trán, nách, bẹn để hạ nhiệt cơ thể. Để hạ nhiệt cơ thể, cha mẹ hãy cho con uống thuốc, đặt thuốc hậu môn theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Bù nước, điện giải: Khi trẻ sốt cao sẽ có triệu chứng mất nước do tiêu chảy, nôn trớ. Bởi vậy cần bù nước và bù điện giải cho cơ thể cho bé bằng cách cho trẻ uống nhiều nước, ăn súp, uống oresol.
• Tăng cường nghỉ ngơi: Sốt phát ban khiến trẻ mệt mỏi, bởi vậy cha mẹ nên cho bé ngủ nghỉ đầy đủ để cơ thể có thời gian phục hồi.
• Dinh dưỡng đầy đủ: Cha mẹ nên chia nhỏ bữa ăn hàng ngày, không nên ép bé ăn và thay đổi thực đơn đa dạng, đủ dinh dưỡng. Ưu tiên cho bé ăn đồ mềm, dễ tiêu và dễ nuốt như cháo loãng, sữa, súp, ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin C cải thiện đề kháng cơ thể, vitamin A tăng tốc độ phục hồi da.

Trong quá trình chăm sóc cần lưu ý không đưa trẻ tới những nơi công cộng, giữ vệ sinh nơi ở, cơ thể và đồ cá nhân của bé, tránh tự ý dùng thuốc kháng sinh khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

VI. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ 

Trong một số trường hợp khi trẻ bị sốt phát ban nặng, có những dấu hiệu dưới đây cha mẹ cần cho bé thăm khám sớm với bác sĩ để tránh biến chứng xấu ảnh hưởng đến sức khỏe:

• Trẻ sốt cao không kiểm soát được nhiệt độ dù đã dùng thuốc hạ sốt.
• Tình trạng phát ban không cải thiện sau 3 ngày
• Trẻ nhỏ có sức khỏe kém, hệ miễn dịch suy yếu
• Trẻ bị sốt phát ban dưới 6 tháng tuổi
• Bé bị mất nước nhiều, mệt mỏi do tiêu chảy. 

Bác sĩ thăm khám lâm sàng, thực hiện các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh, sau đó đưa ra phác đồ điều trị sốt phát ban  với mục đích chủ yếu là hạ sốt, bù nước và kiểm soát triệu chứng như sau:

• Thuốc hạ sốt: Dùng Paracetamol hạ sốt cho trẻ theo liều quy định. 
• Thuốc giảm ngứa, dị ứng: Dùng thuốc kháng histamin giảm triệu chứng viêm ngứa do phát ban.
• Thuốc điều trị nguyên nhân bệnh: Sốt phát ban ở trẻ do nhiễm khuẩn dùng kháng sinh (Penicillin, Amoxicillin), do virus (sởi, rubella, sốt ban đào) không có thuốc đặc hiệu chỉ điều trị hỗ trợ. Nếu trẻ bị biến chứng viêm phổi, viêm não nguy hiểm cần được nhập viện điều trị.

VII. Cách phòng ngừa trẻ bị sốt phát ban 

Trẻ nhỏ bị sốt phát ban ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và hệ miễn dịch của bé. Tuy nhiên cha mẹ hoàn toàn có thể phòng ngừa bệnh lý này cho bé bằng những phương pháp sau đây:

• Tiêm vắc xin phòng ngừa các bệnh lý gây sốt phát ban ở trẻ như sởi, rubella, sốt ban đào, thủy đậu.
• Hạn chế cho bé tiếp xúc với người nghi ngờ mắc sốt phát ban
• Tránh đưa trẻ tới những khu vực công cộng đang có dịch sốt phát ban
• Chăm sóc, vệ sinh cá nhân cho trẻ đúng cách, cha mẹ nên vệ sinh mũi/họng/mắt cho bé hàng ngày, rửa sạch tay cho trẻ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Tăng cường hệ miễn dịch cho bé với chế độ ăn đủ dinh dưỡng. Ngoài ra nên cho trẻ ngủ đủ giấc, thư giãn tinh thần, vận động nhẹ nhàng hàng ngày để tăng cường sức đề kháng. 
• Theo dõi sức khỏe trẻ thường xuyên, đặc biệt khi đang có dịch bệnh. Nếu trẻ có dấu hiệu sốt cao, phát ban bất thường cần cho bé thăm khám và điều trị kịp thời với bác sĩ. 

VIII. FAQ – Giải đáp các thắc mắc liên quan

Có rất nhiều thắc mắc xung quanh bệnh lý sốt phát ban ở trẻ. Dưới đây là những giải đáp chi tiết mà mọi người không nên bỏ qua:

1, Sốt phát ban ở trẻ em có lây không?

Sốt phát ban ở trẻ em có lây lan, bệnh thường do virus gây ra lây truyền qua hệ hô hấp (ho, hắt hơi, nói chuyện) và lây lan nhanh qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.

2, Sốt phát ban có thể bị lại nhiều lần không?

Sốt phát ban có thể tái phát nhiều lần, một người hoàn toàn dễ bị sốt phát ban do nhiều loại virus khác nhau. Khi bị sốt phát ban, cơ thể chỉ tạo ra kháng thể đặc hiệu với loại virus gây bệnh, chứ không bảo vệ cơ thể khỏi loại virus khác.

3, Sốt phát ban ở trẻ em bao lâu thì khỏi?

Sốt phát ban ở trẻ em sẽ khỏi sau 7 – 10 ngày và không để lại biến chứng nếu chăm sóc, điều trị đúng cách. Thông thường sau 10 ngày kể từ khi có triệu chứng, bệnh bắt đầu thuyên giảm, ban trên da lặn và để lại vết thâm mờ dần sau đó.

Bài viết trên đây đã mang đến cho mọi người những thông tin hữu ích về bệnh lý sốt phát ban ở trẻ. Cha mẹ cần phát hiện sớm dấu hiệu bệnh, điều trị và chăm sóc bé để bệnh nhanh thuyên giảm, không để lại biến chứng. Liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để nhận tư vấn điều trị sốt phát ban hiệu quả cùng đội ngũ bác sĩ da liễu đầu ngành.