Bệnh zona có tái phát không? Ai có nguy cơ cao bị tái phát?

Bệnh zona có tái phát không là vấn đề được nhiều người thắc mắc và mong muốn được bác sĩ chuyên khoa giải đáp bởi đây là bệnh lý da liễu để lại nhiều biến chứng nguy hiểm gây ảnh hưởng đến sức khoẻ. Cùng Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tìm kiếm đáp án chi tiết qua nội dung dưới đây.

I. Bệnh zona có tái phát không?

Trên thực tế, bệnh zona thần kinh hoàn toàn có khả năng tái phát, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu. Cụ thể, tỷ lệ tái phát bệnh zona ở người có hệ miễn dịch bình thường khoảng 1,2 – 9,6% và lên đến 18,2% với trường hợp suy giảm miễn dịch (1). Đồng thời, bệnh zona có khả năng cao tái phát do một số nguyên nhân tác động như:

Cơ thể có hệ miễn dịch kém do tuổi tác, mắc bệnh lý nền nghiêm trọng hoặc điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch
Vùng da từng bị zona nhiễm trùng hoặc chấn thương nặng nề
Cơ thể căng thẳng, stress kéo dài dễ bị tấn công bởi virus trú ngụ sẵn trong cơ thể

II. Đối tượng có nguy cơ cao bị tái phát zona thần kinh?

Dưới đây là các đối tượng có nguy cơ cao phải đối mặt với bệnh lý zona thần kinh tái phát:

Người cao tuổi: Những người trên 50 tuổi có đề kháng suy giảm trầm trọng mất khả năng chống lại virus và không thể kiểm soát được quá trình tấn công nên dễ bị tái phát zona thần kinh
Người có hệ miễn dịch yếu: Người mắc bệnh lý nguy hiểm như ung thư, HIV hoặc đang sử dụng thuốc điều trị, ức chế miễn dịch có hệ miễn dịch suy yếu giúp virus tái kích hoạt mạnh mẽ và gây bệnh zona tái phát
Phụ nữ: Hormone ở nữ giới thường thay đổi đột ngột nên tạo điều kiện thuận lợi cho virus tấn công và thúc đẩy bệnh zona phát triển nhanh chóng
Người có bệnh nền: Bệnh nhân mắc tim mạch, tiểu đường, lupus, viêm khớp và các bệnh lý mãn tính khác có đề kháng yếu dễ bị virus tấn công gây viêm nhiễm trên da, đặc biệt là bệnh zona thần kinh tái lại

III. Dấu hiệu nhận biết bệnh zona tái phát

Khi bệnh lý zona thần kinh tái phát, mọi người sẽ dễ dàng nhận biết dựa trên biểu hiện rõ rệt như cảm giác nóng rát, đau châm chích, xuất hiện mảng da đỏ kèm mụn nước khiến cơ thể mệt mỏi và sốt nhẹ. Tuy nhiên, zona tái phát thường có xu hướng xuất hiện ở các vị trí khác với lần đầu cùng các dấu hiệu khác biệt mà mọi người cần nắm rõ qua bảng so sánh sau đây:

Đặc điểm	Zona lần đầu	Zona tái phát
Nguyên nhân chính	Virus Varicella Zoster hoạt động sau khi gây bệnh thủy đậu	Virus VZV tái hoạt động do suy giảm miễn dịch
Triệu chứng	Thường rầm rộ, đau dữ dội, phát ban lan rộng	Thường nhẹ hơn, đau ít hơn, phát ban khu trú
Thời gian diễn tiến	Có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng	Thường nhanh khỏi hơn từ vài ngày đến vài tuần
Vị trí phát ban	Xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể	Thường tái phát ở cùng vị trí hoặc gần vị trí cũ
Tiền sử bệnh	Có tiền sử mắc bệnh thủy đậu trước đó	Đã từng mắc bệnh zona trước đó
Nguy cơ biến chứng	Nguy cơ đau dây thần kinh sau zona cao hơn, đặc biệt ở người lớn tuổi	Có nguy cơ bị đau dây thần kinh nhưng có thể thấp hơn nếu lần đầu không bị
Mức độ lây nhiễm	Có khả năng lây nhiễm thủy đậu cho người chưa từng mắc bệnh hoặc chưa tiêm phòng qua tiếp xúc trực tiếp với mụn nước	Khả năng lây nhiễm thủy đậu thấp hơn do lượng virus thường ít hơn
Điều trị	Tập trung vào giảm đau, kháng virus, ngăn ngừa bội nhiễm và biến chứng	Tương tự lần đầu nhưng có thể đáp ứng nhanh hơn với thuốc kháng virus
Kháng thể	Cơ thể chưa có kháng thể đặc hiệu với zona	Cơ thể đã có một phần kháng thể từ lần mắc trước
Tỷ lệ mắc	Thường gặp hơn ở người lớn tuổi và người có hệ miễn dịch suy yếu	Tỷ lệ thấp hơn so với lần đầu mắc bệnh

IV. Biến chứng của zona tái phát và tác động lâu dài

So với lần mắc ban đầu, bệnh zona tái phát có biểu hiện bị nhẹ hơn tuy nhiên vẫn để lại biến chứng nặng nề so với lần đầu nếu không được điều trị kịp thời:

Đau dây thần kinh sau zona: Mọi người phải đối mặt với biến chứng phổ biến nhất với cảm giác đau rát dữ dội, kéo dài đến vài năm dù các tổn thương ngoài da đã lành
Nhiễm trùng: Mụn nước trên da bị vỡ và không được chăm sóc đúng cách nên bị lở loét, viêm nhiễm nghiêm trọng
Giảm thị lực, thính lực: Zona thần kinh tái phát ở vùng mắt khiến virus tấn công mạnh mẽ làm viêm giác mạc, nghiêm trọng hơn là mất thị lực vĩnh viễn
Rối loạn cảm giác: Dây thần kinh cảm giác bị ảnh hưởng nghiêm trọng gây liệt cơ, yếu cơ ở mặt, cổ và các chi của cơ thể

Ngoài ra, bệnh zona tái đi tái lại còn ảnh hưởng trực tiếp đến thẩm mỹ và tâm lý người bệnh. Các vết sẹo xấu, lồi lõm và thâm sạm sau zona khiến nhiều người mất tự tin, nhất là khi zona lan trên mặt, cổ, tay là các vị trí dễ nhận thấy. Đồng thời, cơn đau dữ dội kéo dài gây mất ngủ khiến cơ thể mệt mỏi dẫn đến trầm cảm, lo âu và ám ảnh làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Chính vì vậy, mọi người cần thăm khám và điều trị sớm ngay khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ zona tái phát để giảm nguy cơ biến chứng nặng nề, bảo vệ thẩm mỹ, chức năng thần kinh, ổn định tâm lý.

V. Cách điều trị zona thần kinh tái phát

Theo Bác sĩ Nguyễn Thị Thái Hòa – Phó trưởng phòng bác sĩ tại Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia chia sẻ, mọi người cần điều trị sớm trong 72 giờ đầu ngay khi da có dấu hiệu bất thường và phát ban bên ngoài. Việc can thiệp sớm giúp hạn chế tổn thương trên da và rút ngắn thời gian điều trị:

1. Sử dụng thuốc điều trị

Bác sĩ thường kê đơn thuốc điều trị để kiểm soát virus và giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh với trường hợp mới tái phát bệnh:

Thuốc kháng virus: Famciclovir, Acyclovir, Valacyclovir là ba loại thuốc kháng virus thường được bác sĩ chỉ định sử dụng để điều trị zona với khả năng ức chế virus phát triển, ngăn ngừa nguy cơ đau thần kinh sau zona. Mọi người cần đảm bảo sử dụng đúng, đủ liều lượng và tuyệt đối không ngưng thuốc hoặc tự ý dùng khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ
Thuốc giảm đau: Bác sĩ kê đơn gabapentin và pregabalin cho trường hợp đau rát dữ dội hoặc paracetamol, ibuprofen để giảm cảm giác châm chích nhẹ nhàng nhưng gây khó chịu
Thuốc bôi ngoài da: Một số loại kem chứa calamine hoặc lidocain có khả năng làm dịu tổn thương hở trên da, ngăn ngừa tình trạng nhiễm khuẩn thứ phát và giảm ngứa rát do zona gây ra hiệu quả

Đặc biệt, mọi người cần lưu ý không tự ý sử dụng thuốc nếu chưa được bác sĩ đồng ý và theo dõi, nhất là các loại thuốc chứa corticoid, aspirin, thành phần kháng virus mạnh mẽ để tránh tác dụng phụ nguy hiểm.

2. Các biện pháp hỗ trợ tại nhà

Bên cạnh việc sử dụng thuốc điều trị theo hướng dẫn từ bác sĩ, mọi người có thể kết hợp các phương pháp chăm sóc để thúc đẩy quá trình hồi phục da nhanh chóng:

Chườm lạnh bằng khăn vải mềm lên vùng da có tổn thương giúp làm dịu cảm giác ngứa rát, khó chịu
Tránh sử dụng xà phòng có chất tẩy mạnh hoặc mỹ phẩm trên vùng da đang tổn thương
Tránh mặc đồ bó sát hoặc vải thô cứng tạo ma sát làm tổn thương vùng da viêm nhiễm
Che chắn và bảo vệ vùng da nhiễm khuẩn cẩn thận, giữ da khô ráo, sạch sẽ
Tuyệt đối không gãi, cậy hoặc làm trầy xước da bị tổn thương
Nghỉ ngơi nhiều, hạn chế căng thẳng, uống đủ nước và bổ sung đủ dưỡng chất để cải thiện hệ miễn dịch
Không dùng chung khăn tắm, chăn gối, đồ dùng cá nhân trong thời gian có mụn nước và hạn chế tiếp xúc với trẻ nhỏ, phụ nữ mang thái

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: Zona và giời leo có giống nhau không?

VI. Địa chỉ điều trị zona hiệu quả, hạn chế nguy cơ tái phát

Trải qua quá trình hơn 16 năm hình thành và phát triển, Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tự hào là địa chỉ y tế thăm khám và điều trị zona thần kinh uy tín hàng đầu được đông đảo khách hàng tín nhiệm nhờ sở hữu vô số ưu điểm nổi bật như:

Là cơ sở điều trị da liễu chuyên khoa được cấp phép bởi Sở Y Tế
Có đội ngũ bác sĩ da liễu tuyến Trung Ương chuyên môn tốt, giàu kinh nghiệm
Hệ thống trang thiết bị hiện đại, cơ sở vật chất khang trang
Ứng dụng công nghệ Maitrix Laser điều trị zona thần kinh hiệu quả, ngừa nguy cơ tái phát, không gây tổn thương da, không mất thời gian nghỉ dưỡng
Phác đồ điều trị bệnh da liễu chuyên nghiệp, chuẩn y khoa
Đội ngũ nhân viên tư vấn tận tâm, nhiệt tình giải đáp mọi thắc mắc của khách hàng

VII. Lưu ý phòng ngừa bệnh zona tái đi tái lại

Zona thần kinh tái phát mang đến nhiều nguy hiểm tiềm ẩn và khó điều trị dứt kiểm nên mọi người cần nắm rõ các lưu ý sau đây để bảo vệ sức khoẻ bản thân cũng như những người xung quanh:

Tiêm vắc xin phòng zona được khuyến nghị thực hiện cho người từ 50 tuổi trở lên và những đối tượng có nguy cơ cao nhiễm bệnh
Thực hiện các hoạt động tăng cường miễn dịch như ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, tăng cường tập luyện thể thao và xây dựng chế độ ăn uống khoa học giúp cải thiện tuần hoàn máu, nâng cao đề kháng tự nhiên chống lại virus
Theo dõi và thăm khám với bác sĩ sớm khi có dấu hiệu cảnh báo tái phát như đau rát da bất thường, tê cứng kèm cảm giác ngứa ngáy
Tránh tiếp xúc với những người mắc thuỷ đậu hoặc zoan thần kinh
Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân như khăn tắm, bàn chải, quần áo…
Tuyệt đối không sử dụng chất kích thích như rượu bia, hút thuốc làm giảm hệ miễn dịch
Hạn chế sử dụng thuốc ức chế miễn dịch nếu không thật sự cần thiết và dùng đúng, đủ liều lượng theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý kéo dài liều hoặc lạm dụng
Thăm khám sức khoẻ định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị sớm giúp giảm thiểu di chứng nghiêm trọng.

Bài viết trên đã giúp mọi người giải đáp thắc mắc bệnh zona có tái phát không cùng những lưu ý chăm sóc để phòng tránh zona tái đi tái lại nhiều lần. Để điều trị và kiểm soát bệnh một cách hiệu quả, mọi người hãy hãy liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để được tư vấn chi tiết.