Nước ngọt là thức uống giải khát phổ biến. Tuy nhiên, một số người bị dị ứng nước ngọt mà không nhận ra dẫn tới xử lý không đúng cách và tăng nguy cơ biến chứng đáng lo ngại. Cùng Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tìm hiểu chi tiết về tình trạng này và dấu hiệu nguy hiểm cần lưu ý trong bài viết sau.

I. Dị ứng nước ngọt là như thế nào?

Dị ứng nước ngọt là tình trạng hiếm gặp nhưng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Đây không phải là dạng dị ứng thực phẩm thông thường mà là phản ứng của cơ thể với các thành phần trong nước ngọt bao gồm đường, chất tạo ngọt nhân tạo, chất bảo quản và phẩm màu. Dù là tình trạng ít người gặp phải những một số nhóm đối tượng cần đặc biệt chú ý đến nguy cơ mắc dị ứng bao gồm:

Phụ nữ mang thai: Việc tiêu thụ nước ngọt trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ con sinh ra mắc bệnh viêm mũi dị ứng. (1)
Thanh thiếu niên: Nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa việc uống nước ngọt thường xuyên và sự gia tăng tỷ lệ mắc hen suyễn ở lứa tuổi này. (2)

II. Triệu chứng dị ứng nước ngọt thường gặp

Tùy vào cơ địa mỗi người, các triệu chứng dị ứng với nước ngọt cũng xuất hiện khác nhau từ mức độ nhẹ đến nghiêm trọng, thậm chí còn đe dọa đến tính mạng. Trên thực tế, dấu hiệu kích ứng sẽ bùng phát sau vài phút đến vài giờ sau khi uống nước ngọt và làm ảnh hưởng đến da, hệ tiêu hóa, hệ hô hấp, toàn thân:

Da nổi mẩn đỏ, mề đay hoặc phát ban kèm cảm giác ngứa ngáy, nóng rát, khó chịu
Cảm giác buồn nôn, đầy hơi, chướng bụng hoặc tiêu chảy thường bị nhầm lẫn với ngộ độc thực phẩm
Ho khan, nghẹt mũi, sổ mũi, hắt hơi liên tục và thở khò khè, tức ngực, thậm chí còn xuất hiện cơn hen cấp
Cơ thể mệt mỏi, choáng váng, hoa mắt, tụt huyết áp, tim đập nhanh và đổ mồ hôi lạnh dẫn đến ngất xỉu, nguy hiểm hơn khi bị sốc phản vệ

III. Nguyên nhân gây dị ứng nước ngọt

Tình trạng dị ứng xảy ra do hệ miễn dịch tiếp xúc với các thành phần có trong nước ngọt, chủ yếu bao gồm:

Đường và các chất tạo ngọt: Hầu hết các loại nước ngọt đều chứa đường tinh luyện, chất tạo ngọt nhân tạo gồm aspartame, sucralose, saccharin kích thích hệ miễn dịch và gây ra phản ứng kích ứng
Chất bảo quản: Dị ứng chất bảo quản như natri benzoate, sodium sulfite hoặc potassium sorbate trong nước ngọt gây co thắt phế quản, đặc biệt nghiêm trọng đối với người mắc hen suyễn.
Chất tạo màu và hương liệu: Phẩm màu tổng hợp và hương liệu nhân tạo là thành phần có trong nước ngọt dễ gây dị ứng nhất làm ảnh hưởng đến thần kinh ở trẻ nhỏ
Một số thành phần khác: Bên cạnh các chất phụ gia trên, nước ngọt còn chứa nhiều thành phần khác như caffeine, CO2 trong nước ngọt có gas gây đầy hơi và tăng nguy cơ trào ngược
Yếu tố cơ địa: Những người có cơ địa dị ứng hoặc tiền sử bệnh lý dị ứng, hen suyễn, viêm da cơ địa, dị ứng thực phẩm có nguy cơ cao phản ứng với các thành phần trong nước ngọt

IV. Chẩn đoán và điều trị dị ứng nước ngọt

Việc xác định chính xác nguyên nhân gây dị ứng nước ngọt đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình điều trị. Do đó, mọi người nên chủ động thăm khám với bác sĩ chuyên khoa ngay khi phát hiện các phản ứng bất thường sau khi uống nước ngọt để có biện pháp xử lý phù hợp:

1. Phương pháp chẩn đoán

Thông thường, bác sĩ sẽ kết hợp các phương pháp để đánh giá toàn diện tình trạng dị ứng như sau:

Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ hỏi về lịch sử ăn uống, các triệu chứng xảy ra sau khi uống nước ngọt và thời điểm khởi phát. Đồng thời kiểm tra biểu hiện ngoài da, hô hấp và tiêu hóa để đánh giá phản ứng dị ứng hiện tại
Xét nghiệm dị ứng: Bác sĩ chỉ định một số xét nghiệm để xác định chính xác tác nhân xấu gồm test lẩy da để theo dõi phản ứng của da với thành phần nước ngọt, xét nghiệm máu IgE đặc hiệu với dị nguyên

2. Cách khắc phục dị ứng nước ngọt

Dựa trên tình trạng dị ứng và mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng một số loại thuốc điều trị cụ thể gồm:

Thuốc kháng histamin giúp thuyên giảm triệu chứng ngoài da nhanh chóng và làm dịu phản ứng dị ứng
Kem bôi ngoài da dành cho vùng da bị viêm đỏ hoặc kích ứng cục bộ
Thuốc bôi chứa corticosteroid để xử lý tình trạng dị ứng có dấu hiệu viêm nhiễm
Thuốc giãn phế quản dành cho người bệnh bị khó thở, có tiền sử hen suyễn
Thuốc tiêm Epinephrine được sử dụng trong tình huống sốc phản vệ nguy hiểm để ổn định sức khỏe

V. Lời khuyên để phòng ngừa dị ứng nước ngọt

Dù không phải là hiện tượng kích ứng phổ biến nhưng dị ứng với nước ngọt vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe, nhất là những người có cơ địa nhạy cảm. Chính vì vậy, mọi người nên chủ động phòng tránh để hạn chế gặp phải những biến chứng không mong muốn:

Hạn chế uống nước ngọt: Giảm tần suất và liều lượng nước ngọt tiêu thụ mỗi ngày đặc biệt ở trẻ em, người có bệnh nền
Đọc kỹ thành phần: Mọi người cần đặc biệt chú ý đến thành phần trên bao bì của bất kỳ loại nước ngọt nào để tránh phẩm màu tổng hợp, chất tạo ngọt nhân tạo hoặc chất bảo quản
Chọn đồ uống thay thế: Thay vì sử dụng nước ngọt công nghiệp, mọi người nên bổ sung các loại nước uống lành mạnh như nước ép trái cây, trà thảo mộc không đường, nước detox tự làm từ trái cây và rau củ, nước lọc hoặc nước khoáng để thanh lọc cơ thể nhằm hạn chế nguy cơ dị ứng
Chế độ ăn uống cân bằng: Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu dưỡng chất gồm vitamin A, E, C từ rau củ và trái cây, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường, dầu mỡ hoặc chất phụ gia
Theo dõi sức khỏe: Ghi chú lại các loại đồ uống có thành phần nghi ngờ gây kích ứng nếu có tiền sử dị ứng sau khi uống nước ngọt. Ngoài ra, mọi người cũng chủ động đi khám sức khỏe tổng quát nếu có tiền sử bị hen suyễn, viêm mũi để được bác sĩ hướng dẫn phòng tránh dị ứng

Trên đây là những nội dung chi tiết về tình trạng dị ứng nước ngọt mà mọi người cần nắm rõ để có cách xử lý và phòng tránh an toàn. Để được thăm khám và điều trị dị ứng hiệu quả, mọi người hãy liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để nhận tư vấn từ đội ngũ bác sĩ da liễu đầu ngành.