Dị ứng thực phẩm: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Dị ứng thực phẩm là tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Bệnh lý cần xác định được nguyên nhân, chẩn đoán kịp thời và điều trị đúng cách để tránh biến chứng nguy hiểm. Cùng tìm hiểu thêm về tình trạng dị ứng thực phẩm qua bài viết sau của Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia.

I. Tìm hiểu về tình trạng dị ứng thực phẩm

Những thông tin hữu ích về bệnh lý dị ứng thực phẩm được nhiều quan tâm nhằm nhận biết sớm nguyên nhân, triệu chứng bệnh. Tham khảo ngay những thông tin tổng quan về tình trạng dị ứng thực phẩm sau đây:

1, Dị ứng thực phẩm là gì?

Dị ứng thực phẩm là tình trạng hệ miễn dịch phản ứng quá mức khi ăn loại thực phẩm nào đó. Tình trạng này rất phổ biến và xuất hiện ở hầu hết mọi lứa tuổi. Ở một số người dù ăn lượng nhỏ thực phẩm gây dị ứng cũng gây ra các triệu chứng dị ứng cơ thể như mẩn ngứa, rối loạn tiêu hóa, sưng đường hô hấp thậm chí sốc phản vệ. 

2, Các loại phản ứng dị ứng với thực phẩm phổ biến

Các phản ứng dị ứng được phân loại dựa trên cơ chế miễn dịch như sau: 

• Phản ứng qua IgE trung gian: Đây là loại phản ứng dị ứng phổ biến nhất xảy ra khi kháng thể IgE giải phóng histamin để chống lại các tác nhân từ đó gây ra các triệu chứng. Các triệu chứng này thường xuất hiện nhanh chóng chỉ sau vài phút, vài giờ sau khi ăn, có thể tiến triển từ nhẹ tới nặng từ đó đe dọa tới tính mạng.
• Phản ứng không qua trung gian IgE: Phản ứng dị ứng này thường chậm hơn, ảnh hưởng nhiều tới da và hệ tiêu hóa. Những triệu chứng thường gặp đó là tiêu chảy, đầy bụng, trào ngược dạ dày, viêm da. Bệnh thường dễ nhầm lẫn với hội chứng không dung nạp thực phẩm.

3, Nguyên nhân gây dị ứng thực phẩm

Dị ứng thực phẩm nguyên chân chính là do hệ miễn dịch nhầm lẫn một số loại thực phẩm, thành phần trong thực phẩm là chất gây hại, dị nguyên. Khi này hệ thống miễn dịch sẽ kích hoạt những tế bào kháng thể IgE để nhận biết chất gây dị ứng sau đó giải phóng histamin gây ra triệu chứng dị ứng. 

Những thực phẩm gây dị ứng cao mọi người nên đặc biệt lưu ý đó là động vật giáp xác, đậu phộng, các loại hạt cây (óc chó, hồ đào), trứng, sữa bò, đậu nành, lúa mì.

4, Triệu chứng nhận biết cơ thể bị dị ứng thực phẩm

Dị ứng thực phẩm có những triệu chứng điển hình xuất hiện ngay sau khi ăn khoảng vài phút hoặc vài giờ. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến thường gặp:

• Nổi mề đay, mẩn ngứa và phát ban trên da
• Sưng mắt, môi, miệng, lưỡi, cổ họng hoặc các bộ phận khác trên cơ thể
• Nghẹt mũi, thở khò khè, khó thở hoặc hụt hơi
• Đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy
• Chóng mặt, ngất hoặc mất ý thức

II. Những đối tượng có nguy cơ cao bị dị ứng thực phẩm

Dị ứng thực phẩm gặp phải ở nhiều đối tượng khác nhau, tuy nhiên dưới đây là những đối tượng dễ bị dị ứng thực phẩm:

• Người có tiền sử gia đình, người thân bị dị ứng, chàm, hen suyễn
• Người đã từng bị dị ứng thức ăn trước đó, cơ địa dễ dị ứng.
• Người bị bệnh lý hen suyễn, chàm, phát ban dễ khởi phát dị ứng thực phẩm.
• Thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi do hệ miễn dịch kém và đường ruột chưa phát triển hoàn thiện.

III. Dị ứng với thực phẩm có nguy hiểm không?

Dị ứng thực phẩm có nguy hiểm hay không còn tùy theo mức độ bệnh lý và cơ địa của từng người. Nếu nhẹ bệnh chỉ gây ra những triệu chứng mẩn ngứa khó chịu, sau khi ngừng tiêu thụ dị nguyên và xử lý đúng cách sẽ nhanh chóng thuyên giảm.

Tuy nhiên, nếu bệnh nặng sẽ ảnh hưởng đến toàn cơ thể gây ra những phản ứng nghiêm trọng như khó thở, tụt huyết áp, sốc phản vệ thậm chí tử vong nếu phát hiện muộn và không điều trị đúng cách.

IV. Cách chẩn đoán tình trạng dị ứng thực phẩm 

Để chẩn đoán dị ứng thực phẩm có rất nhiều những phương pháp khác nhau. Dưới đây là những cách chẩn đoán phổ biến nhất:

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ kiểm tra các dấu hiệu dị ứng trên da và cơ thể, thăm hỏi tiền sử dị ứng, tiền sử bệnh lý liên quan đến dị ứng (viêm mũi, hen suyễn, viêm da,..), các thực phẩm đã ăn để đưa ra chẩn đoán. 
• Xét nghiệm IgE huyết thanh đặc hiệu cho dị nguyên: Giúp phát hiện và xác định tình trạng dị ứng. Phương pháp đo lượng kháng thể IgE có trong máu (sản sinh khi tiếp xúc chất gây dị ứng). Với xét nghiệm này giúp nhanh chóng xác định được dị nguyên mà cơ thể dị ứng để phòng ngừa. 
• Xét nghiệm da: Thực hiện dùng kim châm/cào da, sau đó phủ chiết xuất thực phẩm nghi ngờ dị ứng lên da. Nếu có vết phát ban hình thành, bác sĩ sẽ thăm khám, đo kích thước và đưa ra chẩn đoán. 
• Thử nghiệm thực phẩm: Phương pháp có sự giám sát của bác sĩ, để người bệnh ăn lượng nhỏ chất nghi ngờ dị ứng để xem phản ứng cơ thể. 

V. Cách xử lý tình trạng dị ứng thực phẩm 

Khi nhận thấy những dấu hiệu dị ứng thực phẩm, mọi người nên ngừng ăn loại thực phẩm nghi ngờ dị ứng và thăm khám với bác sĩ để được xác định tình trạng. Lúc này, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc trị dị ứng thực phẩm như sau:

• Đối với trường hợp nhẹ: Bác sĩ chỉ định ùng thuốc kháng histamin, hoặc kem bôi ngoài da chứa corticosteroid nồng độ thấp để giúp thuyên giảm các triệu chứng dị ứng như ngứa, phát ban, sổ mũi,…
• Đối với trường hợp nặng: Bác sĩ chỉ định tiêm khẩn cấp Epinephrine hoặc đến phòng cấp cứu nếu có triệu chứng khó thở, tụt huyết áp hoặc sốc phản vệ do dị ứng. Nhiều người có cơ địa dị ứng cần mang theo ống tiêm tự động thuốc Epinephrine để sử dụng khi cần thiết. 

VI. Bị dị ứng thực phẩm nên thăm khám ở đâu tốt?

Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia là địa chỉ thăm khám và điều trị dị ứng được nhiều khách hàng tin tưởng chọn lựa điều trị da liễu, dị ứng thực phẩm với những ưu điểm:

• Là cơ sở điều trị da liễu chuyên khoa được cấp phép bởi Sở Y Tế
• Có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa da liễu chuyên môn tốt, giàu kinh nghiệm
• Hệ thống trang thiết bị hiện đại, cơ sở vật chất khang trang
• Điều trị dị ứng theo phác đồ riêng của bác sĩ an toàn, hiệu quả, ngừa tái phát
• Quy trình điều trị bệnh da liễu, bệnh dị ứng chuẩn y khoa, an toàn
• Đội ngũ nhân viên tư vấn tận tâm, nhiệt tình giải đáp thắc mắc của khách hàng trong suốt liệu trình điều trị bệnh.

VII. Biện pháp phòng ngừa dị ứng thực phẩm tái phát 

Để ngăn ngừa dị ứng thực phẩm tái phát mọi người nên thực hiện những biện pháp phòng ngừa dưới đây: 

• Tránh ăn thực phẩm gây dị ứng cho cơ thể. 
• Kiểm tra thành phần trên bao bì thực phẩm để tránh những thành phần có nguy cơ dị ứng từ sữa bò, trứng, đậu phộng, hải sản, các loại hạt, lúa mì…
• Không ăn những thực phẩm hết hạn sử dụng, không còn tươi.
• Vệ sinh nhà bếp, không gian sống để loại bỏ các tác nhân từ bên ngoài khiến triệu chứng dị ứng nặng hơn như bụi bẩn, lông động vật, phấn hoa.
• Với cơ địa dễ dị ứng cần mang theo thuốc bên người, nắm rõ cách dùng thuốc, đặc biệt là thuốc tiêm Epinephrine phòng trường hợp dị ứng thực phẩm dùng khẩn cấp.
• Cải thiện miễn dịch từ bên trong với chế độ ăn lành mạnh, bổ sung đủ nước cho cơ thể, ăn thêm nhiều thực phẩm chứa vitamin C (cam quýt, bưởi, ổi), rau xanh, thực phẩm chứa probiotics (kim chi, dưa muối, sữa chua)
• Vận động nhẹ mỗi ngày (tập thể thao, yoga, thiền), kiểm soát căng thẳng, ngủ sớm, ngủ đủ giấc để làn da và cơ thể khỏe mạnh. 

VIII. Giải đáp một số câu hỏi liên quan

Có rất nhiều những thắc mắc xung quanh bệnh lý dị ứng thực phẩm, dưới đây là giải đáp từ chuyên gia:

1, Dị ứng thực phẩm có lây không?

Dị ứng thực phẩm không phải là bệnh lây nhiễm nên không có nguy cơ lây lan. Đây chỉ là những phản ứng quá mẫn của cơ thể xảy ra do ăn thực phẩm gây dị ứng, khi hệ miễn dịch phản ứng bất thường với thành phần có trong thực phẩm, thông qua miễn dịch IgE hoặc không. 

2, Dấu hiệu cần đi cấp cứu ngay

Dị ứng thực phẩm cần cấp cứu nhanh chóng nếu có những dấu hiệu nặng như sưng mặt/môi/lưỡi/cổ họng, khó thở, sốc phản vệ (chóng mặt, bất tỉnh, tụt huyết áp) kèm theo triệu chứng toàn thân (mẩn ngứa, tiêu chảy, nôn, mất ý thức)

3, Người từng bị dị ứng thức ăn có thể ăn lại sau một thời gian không?

Tùy từng trường hợp, một số người từng bị dị ứng thức ăn có thể ăn lại sau một thời gian, đặc biệt là với trẻ em. Lý do là bởi nhiều trường hợp dị ứng thực phẩm tự dụng nạp sẽ thuyên giảm sau một thời gian. Tuy nhiên chỉ thực hiện ăn lại khi có sự giám sát y tế, tuyệt đối không được tự ý thực hiện tại nhà.

Nếu có những triệu chứng nghi ngờ dị ứng thực phẩm mọi người cần nhanh chóng thăm khám và điều trị tại các cơ sở y tế chuyên khoa. Liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để nhận tư vấn chữa dị ứng an toàn, hiệu quả cùng đội ngũ bác sĩ da liễu đầu ngành.

Δ

TƯ VẤN 24/7 HOTLINE: 032.845.1188

Mọi thông tin của khách hàng đều được bảo mật