Trẻ bị dị ứng có tiêm phòng được không? Các lưu ý an toàn

Nhiều người băn khoăn trẻ bị dị ứng có tiêm phòng được không? Bài viết sau của Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia sẽ giải đáp chi tiết câu hỏi trên và hướng dẫn cách xử lý khi xuất hiện phản ứng dị ứng sau tiêm phòng ở trẻ em. 

I. Trẻ bị dị ứng có tiêm phòng được không?

Hầu hết trẻ bị dị ứng vẫn có thể tiêm phòng bình thường. Theo quyết định 1575/QĐ-BYT ban hành ngày 27/3/2023 quy định về hướng dẫn khám sàng lọc trước khi tiêm chủng cho trẻ, tình trạng dị ứng không thuộc nhóm chống chỉ định tiêm chủng tuyệt đối. Tuy nhiên, trẻ cần được khám sàng lọc kỹ lưỡng trước khi tiêm để đảm bảo an toàn, cụ thể:

1. Trường hợp tiêm bình thường

Trẻ có thể tiêm chủng bình thường nếu có các tình trạng dị ứng nhẹ và không cấp tính như:

• Dị ứng thức ăn ngoại trừ trứng đối với một số loại vắc xin cụ thể
• Dị ứng thuốc không nghiêm trọng và không liên quan đến thành phần vắc xin
• Dị ứng với môi trường như phấn hoa, bụi nhà, lông thú cưng, thời tiết,…

Trên thực tế, việc tiêm phòng mang lại lợi ích to lớn trong việc bảo vệ trẻ khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt trong trường hợp trẻ có hệ miễn dịch nhạy cảm do dị ứng. Vắc xin giúp hệ miễn dịch của trẻ tạo ra kháng thể, giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và biến chứng, đồng thời góp phần xây dựng miễn dịch cộng đồng.

2. Trường hợp cần đặc biệt lưu ý

Bên cạnh đó, các trường hợp dị ứng sau đây cần được đặc biệt lưu ý trước khi tiêm phòng:

• Trẻ có tiền sử phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vắc xin trước đó
• Đối tượng bị dị ứng với gelatin, trứng, men làm bánh mì, kháng sinh neomycin,…
• Trẻ đã từng gặp tình trạng dị ứng nặng (không phải dị ứng vắc xin), sốc phản vệ độ II trở lên 
• Rối loạn miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải

Trong những trường hợp này, cha mẹ nên đưa trẻ đến thăm khám bác sĩ để được tư vấn cụ thể và đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe của trẻ, từ đó đưa ra kế hoạch tiêm chủng phù hợp, đảm bảo an toàn tối đa cho trẻ.

II. Quy trình tiêm phòng an toàn cho trẻ có tiền sử dị ứng

Việc tuân thủ quy trình tiêm chủng đúng cách là chìa khóa đảm bảo an toàn cho trẻ có tiền sử dị ứng. Quy trình này bao gồm ba giai đoạn quan trọng như:

1. Trước khi tiêm chủng

• Lựa chọn cơ sở y tế có đủ điều kiện cấp cứu phản vệ và đội ngũ y bác sĩ có kinh nghiệm trong xử trí các trường hợp dị ứng
• Tìm hiểu thông tin về loại vắc xin sẽ tiêm cho trẻ để nắm rõ cách chống chỉ định và phản ứng có thể xảy ra
• Chuẩn bị sổ tiêm chủng và các hồ sơ y tế liên quan đến tình trạng dị ứng của trẻ (nếu có)
• Thông báo đầy đủ và trung thực tiền sử dị ứng của trẻ cho nhân viên y tế, bác sĩ khám sàng lọc

2. Trong quá trình tiêm

• Tuân thủ hướng dẫn của nhân viên y tế trong suốt quá trình tiêm chủng
• Ghi nhận chính xác thông tin lô vắc xin đã sử dụng, đảm bảo vắc xin vẫn còn nguyên vẹn
• Giữ trẻ ở tư thế thoải mái và phối hợp tốt với nhân viên y tế để việc tiêm diễn ra thuận lợi

3. Theo dõi sau tiêm chủng

• Tại điểm tiêm chủng: Trẻ cần được ở lại theo dõi ít nhất 30 phút sau tiêm để phát hiện và xử trí kịp thời nếu xuất hiện các phản ứng xấu có thể xảy ra
• Tại nhà: Cha mẹ tiếp tục theo dõi trẻ trong 24 – 48 giờ sau tiêm, đặc biệt chú ý đến các biểu hiện như sốt cao, phát ban, khó thở,… Nên chuẩn bị sẵn thuốc hạ sốt và số điện thoại liên lạc khẩn cấp với cơ sở y tế

III. Phản ứng dị ứng sau tiêm vắc xin và cách xử trí

Mặc dù hiếm gặp nhưng một số trẻ có thể xuất hiện phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin. Việc nhận biết và xử trí kịp thời là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho trẻ, trong đó:

1. Phản ứng thông thường

Phản ứng dị ứng nhẹ thường xuất hiện trong vài giờ đầu sau tiêm và tự khỏi trong thời gian ngắn, bao gồm sưng đỏ tại chỗ tiêm, nổi mẩn đỏ trên da, ngứa nhẹ hoặc phát ban cục bộ quanh vùng tiêm. Một số trẻ còn bị sốt nhẹ, quấy khóc hoặc ăn kém trong 1 – 2 ngày đầu. Khi này, cha mẹ cần thực hiện các biện pháp sau:

• Chườm lạnh vùng tiêm để giảm sưng đỏ và đau
• Giữ vị trí tiêm sạch và khô, không để trẻ gãi hoặc chạm mạnh vào vùng tiêm
• Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi và giữ không gian sống thoáng mát
• Nên chế biến thức ăn dưới dạng cháo, súp, canh giúp trẻ dễ tiêu hóa
• Kiểm tra nhiệt độ của trẻ thường xuyên, nếu sốt có thể dùng khăn thấm nước mát, miếng dán hoặc cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ
• Theo dõi sát tình trạng của trẻ và ghi chép các biểu hiện để trao đổi với bác sĩ khi cần thiết

2. Phản ứng nghiêm trọng 

Phản ứng dị ứng nghiêm trọng như sốc phản vệ sau khi tiêm vắc xin là tình huống hiếm gặp nhưng đe dọa tới tính mạng trẻ nhỏ. Các triệu chứng điển hình là khó thở, sưng môi và lưỡi, nôn mửa nhiều, da tím tái, mất ý thức hoặc co giật.

Khi phát hiện các dấu hiệu này, cha mẹ cần gọi cấp cứu ngay lập tức hoặc đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất. Việc xử trí kịp thời tại bệnh viện là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn cho trẻ. Trong khi chờ cấp cứu, hãy giữ trẻ nằm ngửa, nâng chân cao, đảm bảo đường thở thông thoáng và không cho trẻ ăn uống gì thêm.

Bài viết trên đã giải đáp chi tiết câu hỏi trẻ bị dị ứng có tiêm phòng được không. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào khác liên quan, mọi người hãy liên hệ với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032 845 1188 để được tư vấn cụ thể.

Δ

TƯ VẤN 24/7 HOTLINE: 032.845.1188

Mọi thông tin của khách hàng đều được bảo mật