Thuốc ARV được sử dụng phổ biến trong quá trình chữa HIV. Tuy nhiên, một số trường hợp lại bị dị ứng thuốc ARV. Bài viết sau của Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia sẽ cung cấp thông tin chuyên sâu về cách nhận biết, đối phó và phòng ngừa hiệu quả giúp đảm bảo an toàn khi sử dụng thuốc.

I. Thuốc ARV là gì?

Thuốc ARV là nhóm thuốc kháng virus được sử dụng trong điều trị HIV/AIDS. Loại thuốc này có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus HIV trong cơ thể, kiểm soát tải lượng virus, tăng cường hệ miễn dịch và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh. Mặc dù mang lại hiệu quả cao trong điều trị, thuốc ARV cũng gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như:

Ảnh hưởng ngắn hạn: Trong giai đoạn đầu sử dụng thuốc, một số phản ứng như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi và phát ban sẽ xuất hiện nhưng thường giảm dần sau vài tuần.
Ảnh hưởng lâu dài: Điều trị ARV kéo dài tiềm ẩn các tác dụng phụ nghiêm trọng như tổn thương gan, thận, rối loạn chuyển hóa lipid, tiểu đường, loãng xương hoặc thay đổi phân bố mỡ trong cơ thể.

II. Dấu hiệu dị ứng thuốc ARV

Dị ứng thuốc ARV là hiện tượng hệ miễn dịch phản ứng quá mức với một hoặc nhiều thành phần trong thuốc. Mọi người có thể dễ dàng nhận biết hiện tượng dị ứng thuốc ARV qua những dấu hiệu sau:

Làn da bị sưng đỏ, ngứa ngáy, nóng rát, nổi cục cứng tại vị trí tiêm
Xuất hiện tình trạng đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt, đau cơ
Phồng rộp, bong tróc da
Vùng mắt bị sưng tấy, ngứa ngáy
Hoại tử biểu bì nhiễm độc
Cảm thấy khó thở, ngứa ran, chóng mặt, thở khò khè

III. Nguyên nhân gây dị ứng ARV

Những nguyên nhân chính gây dị ứng với ARV có thể kể tới như:

Tình trạng sức khỏe và cơ địa: Người có tiền sử gia đình dị ứng ARV hay mắc HIV/AIDS, viêm gan B, viêm gan C,… dễ xuất hiện các phản ứng quá mức với thuốc.
Loại thuốc và liều lượng dùng: Không tuân thủ liều lượng theo đơn kê của bác sĩ hay sử dụng thuốc Nevirapine, Efavirenz,… là nguyên nhân khiến cơ thể bị dị ứng thuốc ARV.
Tương tác chéo với thuốc khác: Sự tương tác của thuốc ARV với các loại thuốc kháng histamin, thuốc trị hen suyễn, tiểu đường, tim mạch, mỡ máu, tiêu hóa, rối loạn cương dương gây nên các triệu chứng dị ứng.

IV. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu dị ứng thuốc ARV và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế kịp thời là rất quan trọng để hạn chế các biến chứng. Một số phản ứng nhẹ có thể tự khỏi, tuy nhiên mọi người nên đến gặp bác sĩ trong những trường hợp sau:

Trệu chứng dị ứng không thuyên giảm hoặc có xu hướng lan rộng, trầm trọng hơn
Có triệu chứng lạ sau khi bắt đầu sử dụng thuốc ARV mà chưa từng gặp phải trước đây
Người lo lắng hoặc băn khoăn về tác dụng phụ của thuốc cần tư vấn chuyên khoa
Xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng như khó thở, sưng phù mặt hoặc cổ họng, chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng dữ dội

XEM THÊM: Phân biệt kích ứng và dị ứng cồn sát khuẩn

V. Cách xử lý khi bị dị ứng thuốc ARV

Để khắc phục tình trạng dị ứng với thuốc ARV, mọi người nên tham khảo những cách xử lý sau:

Ngừng thuốc: Ngay lập tức tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị để được đánh giá và quyết định việc tạm ngừng hoặc thay thế thuốc ARV đang sử dụng. Không tự ý ngừng thuốc làm ảnh hưởng đến quá trình điều trị HIV/AIDS.
Theo dõi sát sao: Sau khi điều chỉnh thuốc, mọi người cần liên tục theo dõi các triệu chứng dị ứng. Hãy ghi lại tần suất, mức độ và sự thay đổi của các biểu hiện dị ứng để cung cấp thông tin chính xác cho bác sĩ.
Điều trị triệu chứng: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc để giảm nhẹ các triệu chứng dị ứng như thuốc kháng histamin cho trường hợp mẩn ngứa, corticosteroid trong những tình huống viêm nặng hơn. Lưu ý phải tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sĩ để tránh tương tác thuốc hoặc làm tình trạng dị ứng trở nên nghiêm trọng.

VI. Lưu ý phòng ngừa dị ứng thuốc ARV

Để giảm thiểu nguy cơ dị ứng thuốc ARV, mọi người nên tham khảo những biện pháp phòng ngừa sau:

Tránh tự ý dùng thuốc, bỏ liều hay thay đổi liều lượng thuốc
Nên tuân thủ chỉ định về liều lượng, thời điểm dùng thuốc của bác sĩ
Hạn chế sử dụng các loại thuốc, thực phẩm làm tăng nguy cơ dị ứng ARV
Theo dõi các phản ứng của cơ thể và hỏi ý kiến bác sĩ nếu phát hiện các triệu chứng bất thường
Bổ sung đầy đủ chất dinh cho cơ thể, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái nhằm gia tăng hiệu quả điều trị HPV bằng ARV

Bài viết trên đã chia sẻ chi tiết về biểu hiện thường gặp và cách xử lý dị ứng thuốc ARV. Nếu đang gặp phải tình trạng này, mọi người hãy liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032 845 1188 để được tư vấn cụ thể.