Dị ứng côn trùng đốt phải làm sao? Cách phòng tránh hiệu quả

Dị ứng côn trùng đốt gây ra những trải nghiệm không mấy dễ chịu, trường hợp nghiêm trọng còn dẫn tới phản ứng nặng nề toàn thân. Vậy làm sao để điều trị và phòng ngừa? Cùng Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tìm hiểu thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây.

I. Bị côn trùng đốt có gây dị ứng không?

Thông thường khi bị côn trùng đốt, cơ thể chỉ xuất hiện phản ứng bình thường như ngứa, sưng đỏ tại chỗ. Tuy nhiên ở những người cơ địa dễ bị dị ứng lại tiến triển thành các phản ứng dị ứng.

Dị ứng côn trùng đốt là phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch với nọc độc hoặc chất tiết từ côn trùng. Khi lần đầu bị đốt, hệ miễn dịch nhận diện protein có trong nọc độc hoặc nước bọt của các loài côn trùng là chất gây hại, sau đó sản xuất kháng thể IgE để chống lại. Những lần tiếp xúc tiếp theo, kháng thể này sẽ phản ứng mạnh và nhanh hơn, giải phóng histamin dẫn đến các triệu chứng dị ứng.

II. Các họ côn trùng thường gây dị ứng da

Không phải loại côn trùng nào cũng gây dị ứng nhưng có một số họ côn trùng dưới đây có khả năng gây phản ứng dị ứng hơn cả:

Họ vespid: Bao gồm ông bắp cày, ong vàng, ong vò vẽ… Đây là những loài ong có khả năng đốt nhiều lần, nọc độc của chúng chứa protein gây dị ứng mạnh, có thể dẫn tới phản ứng nghiêm trọng ở người có cơ địa nhạy cảm.
Họ ong: Các loại như ong mật, ong bầu, ong mồ hôi thường chỉ đốt một lần và để lại ngòi trên da. Nọc độc của những loài ong này là nguyên nhân chính gây dị ứng.
Họ kiến: Kiến lửa, kiến cắt lá,… có vết cắn không chỉ gây đau rát mà còn đưa vào da một loại nọc độc có khả năng gây phản ứng dị ứng toàn thân đối với người nhạy cảm.

TÌM HIỂU THÊM: Bị dị ứng mạt bụi phải làm sao?

III. Triệu chứng khi bị dị ứng do côn trùng đốt

Khi bị dị ứng côn trùng đốt sau vài phút hoặc vài giờ, các triệu chứng sẽ bắt đầu xuất hiện như:

Phản ứng tại chỗ: Đây là những phản ứng phổ biến nhất thường gây đỏ da, nổi mẩn, ngứa ngáy xung quanh vết côn trùng đốt. Ngoài ra, còn có cảm giác nóng rát và xuất hiện các bọng nước nhỏ/vết phồng rộp.
Phản ứng lan tỏa: Phản ứng nghiêm trọng hơn với các vết sưng lan rộng ra các vùng da xung quanh, tình trạng ngứa, đau nhức kéo dài hơn bình thường.
Phản ứng dị ứng toàn thân: Đây là phản ứng nguy hiểm nhất với các triệu chứng phát ban toàn thân, sưng phù, khó thở, thở khò khè, tức ngực, choáng váng, tụt huyết áp, sốc phản vệ.

IV. Dị ứng côn trùng đốt phải làm sao?

Việc xử lý đúng cách, kịp thời khi bị dị ứng với côn trùng rất quan trọng nhằm giúp mọi người kiểm soát được các biến chứng rủi ro không mong muốn. Do đó, khi bị côn trùng đốt, mọi người cần nhanh chóng xử lý theo hướng dẫn sau:

1. Xử lý ban đầu

Với những trường hợp dị ứng nhẹ, chỉ xuất hiện các triệu chứng tại chỗ, mọi người hãy thực hiện các biện pháp sau:

Gạt côn trùng ra khỏi da và rời khỏi khu vực: Dùng vật dụng cứng để gạt ra khỏi da, tránh dùng tay vì có thể làm nọc độc lan nhiều hơn. Sau đó, nhanh chóng rời khỏi khu vực có côn trùng để tránh bị đốt thêm.
Vệ sinh vết đốt: Rửa sạch vết đốt bằng xà phòng và nước sạch để giúp loại bỏ nọc độc, giảm nguy cơ nhiễm trùng, làm dịu vùng da bị kích ứng.
Chườm lạnh để giảm sưng đau: Dùng khăn bọc đá lạnh hoặc túi chườm mát để chườm lên vết côn trùng đốt trong khoảng 15 – 20 phút giúp giảm sưng đau.

2. Điều trị y tế

Trường hợp các triệu chứng không cải thiện hoặc phản ứng lan toả gây nghiêm trọng như sốc phản vệ cần được điều trị y tế với các biện pháp sau:

Thoa kem chống viêm: Dùng thuốc bôi chứa corticoid liều thấp để chống viêm, làm dịu da, giảm ngứa.
Uống corticoid: Sử dụng theo chỉ định của bác sĩ nếu phản ứng dị ứng lan rộng, không đáp ứng được thuốc kem bôi ngoài da.
Dùng thuốc kháng histamine dạng uống: Như loratadine, cetirizine… giúp kiểm soát triệu chứng dị ứng như nổi mề đay, ngứa, sưng.
Tiêm epiephrine: Được chỉ định trong trường hợp sốc phản vệ nhằm kịp thời khắc phục các phản ứng như khó thở, mạch nhanh, tụt huyết áp…
Liệu pháp miễn dịch: Tiêm nọc độc từ loại côn trùng bị dị ứng vào dưới da để cơ thể thích nghi dần và tăng liều lượng để giảm phản ứng của hệ miễn dịch trong tương lai.

V. Cách phòng tránh bị dị ứng do côn trùng đốt

Để phòng ngừa tình trạng này, mọi người hãy thực hiện những biện pháp sau:

Tránh những môi trường có nhiều côn trùng như rừng rậm, bụi rậm, ao hồ.
Mặc quần áo dài tay, mang tất khi đến những khu vực có nhiều côn trùng.
Hạn chế sử dụng nước hoa, tránh mặc quần áo sáng màu dễ thu hút côn trùng.
Lắp cửa lưới để chống côn trùng bay vào nhà.
Phát quang bụi rậm xung quanh nhà để loại bỏ côn trùng.
Tăng cường sức đề kháng và miễn dịch của cơ thể bằng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn.
Đi khám dị ứng định kỳ, đặc biệt những người từng có tiền sử dị ứng nặng.

Trên đây là những thông tin về tình trạng dị ứng côn trùng đốt và lưu ý cách phòng tránh hiệu quả, giảm thiểu những rủi ro khi gặp phải trường hợp này. Nếu đang gặp phải tình trạng dị ứng trên, mọi người hãy liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để đặt lịch thăm khám và điều trị cùng đội ngũ bác sĩ da liễu đầu ngành.