Nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh: Nguyên nhân và cách điều trị

Nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe làn da kèm theo những biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Cùng Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.

I. Nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh là bị gì?

Đây là tình trạng da bị viêm nhiễm nghiêm trọng do sự xâm nhập của các loại ký sinh trùng, vi khuẩn, virus, nấm… Nhiễm trùng da có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể của trẻ, đặc biệt là vùng có nếp gấp như kẽ tay, kẽ chân, bẹn, cổ, nách…

Nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh biểu hiện qua các giai đoạn khác nhau, cụ thể:

• Giai đoạn cấp tính: Xuất hiện mụn nước từng mảng trên da, da đỏ, phù nề, chảy dịch kèm theo những cơn ngứa ngáy.
• Giai đoạn bán cấp: Vùng da tổn thương ít phù, bắt đầu khô lại và giảm ngứa.
• Giai đoạn mãn tính: Da bong vảy, dày lên và vẫn ngứa.

II. Các dạng nhiễm trùng da phổ biến ở trẻ sơ sinh

Nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh thường gặp có những dạng phổ biến được phân loại theo nguyên nhân gây ra là nhiễm trùng do vi khuẩn, virus và nấm.

1. Nhiễm trùng do vi khuẩn

Một số loại nhiễm trùng da do vi khuẩn phải kể đến là chốc lở, viêm mô tế bào, mụn nhọt, viêm nang lông,…  Tình trạng này xảy ra phổ biến nhất do vi khuẩn Staphylococcus aureus và Streptococcus vốn tồn tại sẵn trên da hoặc đến từ môi trường bên ngoài. Những tổn thương ban đầu có kích thước nhỏ, sau đó tăng lên khi vi khuẩn lan rộng và tấn công sâu vào biểu bì da.

2. Nhiễm trùng do virus

Virus gây ra các tổn thương trên da, dễ lây lan làm ảnh hưởng đến toàn thân nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Một số dạng nhiễm virus thường gặp như:

• Herpes simplex gây nên tình trạng mụn rộp, biểu hiện với các nốt mụn nhỏ ở quanh miệng, mắt hoặc cơ quan sinh dục
• Virus Varicella Zoster gây ra tình trạng thủy đậu với biểu hiện khiến trẻ sốt nhẹ, nổi mụn nước toàn thân và nhiễm trùng thứ phát nếu mụn nước bị vỡ.
• Bệnh tay chân miệng bởi virus đường ruột gây ra, thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi với triệu chứng loét miệng, nổi mụn nước ở tay, chân và mông khiến trẻ bỏ bú, quấy khóc,…

3. Nhiễm trùng do nấm

Làn da trẻ bị ẩm ướt, không được vệ sinh sạch sẽ là môi trường lý tưởng để nấm phát triển, đặc biệt là nấm Candida. Một số dạng nhiễm nấm thường thấy ở trẻ như hăm tã, tưa miệng, nấm kẽ,..

III. Nguyên nhân gây nên tình trạng nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh, trong đó phổ biến là:

• Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện: Ở trẻ sơ sinh, hệ thống miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện dẫn đến thiếu hụt các kháng thể IgA và IgG khiến cơ thể của trẻ dễ bị tấn công bởi vi khuẩn gây bệnh dẫn đến nhiễm trùng.
• Làn da mỏng manh, dễ bị tổn thương: Làn da trẻ sơ sinh vốn mỏng manh và nhạy cảm chưa có lớp bảo vệ đủ mạnh để chống lại các tác nhân bên ngoài xâm nhập như virus, vi khuẩn, nấm… gây nhiễm trùng da.
• Tình trạng thời tiết và môi trường xung quanh: Điều kiện thời tiết thất thường khiến cơ thể trẻ tăng tiết mồ hôi và bài tiết bã nhờn nhiều hơn. Đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn, nấm sinh sôi, phát triển trên da và gây nhiễm trùng nếu trẻ không được vệ sinh sạch sẽ.
• Nguyên nhân khác: Cơ địa trẻ dị ứng với xà phòng tắm, nước xả vải, tiếp xúc với lông động vật, hăm tã hay côn trùng cắn cũng là những nguyên nhân dẫn đến nhiễm trùng da thường gặp ở trẻ.

IV. Trẻ bị nhiễm trùng da có nguy hiểm không?

Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời rất quan trọng khi trẻ bị nhiễm trùng da. Trong trường hợp điều trị không đúng cách, chủ quan để lâu có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm mô tế bào, nhiễm trùng huyết, suy đa tạng, đặc biệt nguy hiểm ở những trẻ có sức đề kháng kém.

Vì thế, ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường về da, cha mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám và điều trị với bác sĩ chuyên khoa da liễu càng sớm càng tốt để kiểm soát nguy cơ tăng nặng tình trạng cũng như biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

V. Cách điều trị tình trạng nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh

Nguyên tắc để điều trị tình trạng nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh là kết hợp giữa thuốc kháng sinh và chăm sóc da tại chỗ. Đồng thời cần theo dõi và sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh biến chứng. Bác sĩ sẽ chỉ định các loại kháng sinh điều trị nhiễm trùng da ở trẻ cụ thể như sau:

• Kháng sinh uống: Được chỉ định để điều trị tình trạng nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh kèm theo các dấu hiệu bội nhiễm, sốt, tổn thương lan rộng nhằm giảm sưng đỏ, giảm sự lây lan của vi khuẩn.
• Thoa methylene blue: Dung dịch xanh methylen thoa ngoài da tại vị trí nhiễm trùng có tác dụng sát khuẩn, làm khô bề mặt tổn thương và hỗ trợ làm lành da nhanh chóng.

VI. Chế độ chăm sóc và cách phòng ngừa tình trạng nhiễm trùng da ở trẻ nhỏ

Chăm sóc và phòng ngừa tình trạng nhiễm trùng da ở trẻ nhỏ là 2 yếu tố quan trọng giúp cha mẹ bảo vệ sức khỏe làn da cũng như sự an toàn cho trẻ nhỏ.

1. Chế độ chăm sóc tại nhà

Các biện pháp chăm sóc tại nhà cho trẻ chủ yếu xoay quanh việc vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường và sử dụng các sản phẩm/thuốc bôi da theo đơn kê từ bác sĩ.

• Vệ sinh cơ thể trẻ hàng ngày, đặc biệt các vùng nếp gấp như cổ, bẹn, nách… Ưu tiên sản phẩm có thành phần dịu nhẹ, lành tính.
• Lau khô người cho trẻ sau mỗi lần tắm bằng khăn mềm, tránh để da bị ẩm ướt tạo điều kiện cho nấm phát triển.
• Cắt móng tay cho trẻ gọn gàng, tránh để trẻ cào gãi làm tổn thương da. 
• Dưỡng ẩm cho da tạo hàng rào bảo vệ da bé khỏe mạnh.
• Vệ sinh không gian sống thường xuyên, đảm bảo môi trường sống thoáng đãng
• Lựa chọn trang phục thoáng mát, thoải mái cho trẻ, ưu tiên chất liệu vải được làm từ cotton, thấm hút mồ hôi tốt.
• Đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng từ nguồn sữa mẹ cho trẻ nhằm tăng sức đề kháng.

2. Biện pháp phòng ngừa

Chủ động phòng ngừa nhiễm trùng da cho trẻ sơ sinh với những biện pháp được bác sĩ chia sẻ sau đây:

• Giữ vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, tránh khói bụi, nấm mốc và ô nhiễm không khí.
• Hạn chế tiếp xúc với người đang mắc bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là các bệnh lý da như chốc lở, thủy đậu, herpes.
• Thường xuyên thay ga gối, ga đệm,… để loại bỏ vi khuẩn, các loại vi sinh vật gây hại cho da.
• Không để cho bé cào gãi, tránh để vi khuẩn tấn công da của trẻ.
• Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ, bổ sung vitamin, khoáng chất, nhất là kẽm và vitamin A giúp tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên của trẻ.
• Theo dõi các dấu hiệu da bất thường như đỏ, sưng, mụn mủ, sốt… để đưa trẻ đi khám kịp thời, tránh để bệnh diễn tiến nặng.

Bài viết đã cung cấp đến mọi người những thông tin hữu ích về tình trạng nhiễm trùng da ở trẻ sơ sinh và cách chăm sóc, phòng ngừa hiệu quả. Nếu còn bất kỳ vấn đề nào khác liên quan cần giải đáp, mọi người hãy liên hệ Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1888 để nhận tư vấn miễn phí.