Nguyên nhân gây dị ứng không khí và cách quản lý dị ứng

Khí hậu ô nhiễm cùng sự thay đổi thất thường của thời tiết khiến nhiều người gặp phải tình trạng dị ứng không khí với các triệu chứng khó chịu như hắt hơi, sổ mũi, ngứa mắt. Hiện tượng này ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, đồng thời tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu không được xử lý kịp thời. Bài viết dưới đây của Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia sẽ giúp mọi người hiểu thêm về nguyên nhân và cách phòng ngừa tình trạng dị ứng này.

I. Dị ứng không khí là như thế nào?

Dị ứng không khí là phản ứng quá mức của hệ miễn dịch khi tiếp xúc với dị nguyên tồn tại trong không khí hình như phấn hoa, mạt bụi, nấm mốc, bụi mịn hoặc lông động vật. Theo đó, cơ thể sẽ kích hoạt phản ứng miễn dịch làm xuất hiện các triệu chứng khó chịu ở trên da, hệ hô hấp, thậm chí là toàn thân. 

Đây là tình trạng dị ứng phổ biến ở cả người lớn và trẻ em, đặc biệt là những người có cơ địa dị ứng hoặc sống ở trong môi trường có mức độ ô nhiễm cao. Dù không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được kiểm soát tốt thì tình trạng này sẽ gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống và làm suy giảm sức khỏe khi gây ra các bệnh lý như viêm mũi, viêm xoang,…

II. Triệu chứng khi bị dị ứng với không khí

Các triệu chứng dị ứng không khí thường xuất hiện nhanh chóng sau khi tiếp xúc với dị nguyên và kéo dài trong vài giờ đến vài ngày, phổ biến bao gồm: 

• Hắt hơi liên tục, nghẹt mũi, chảy nước mũi trong và cảm giác ngứa ngáy
• Chảy nước mắt, mí mắt sưng đỏ, đau rát 
• Ho khan, khó thở, tức ngực 
• Bề mặt da nổi mẩn đỏ, mề đay toàn thân 
• Cơ thể mệt mỏi, cảm giác khó chịu kéo dài 

III. Dị ứng với không khí do đâu?

Tình trạng dị ứng không khí chủ yếu xuất phát từ việc tiếp xúc với các dị nguyên trong không khí, ngoài ra còn bị tác động bởi một số yếu tố nguy cơ khác. Cụ thể:

1. Các dị nguyên trong không khí

• Phấn hoa xuất hiện nhiều vào mùa xuân và mùa thu gây ra tình trạng dị ứng theo mùa 
• Mạt bụi nhà siêu nhỏ cư trú ở ga giường, rèm cửa và thảm 
• Lông thú cưng gây dị ứng phổ biến khi sống trong không gian nuôi chó mèo
• Nước hoa, xịt phòng, sơn tường… chứa hóa chất gây dị ứng ở người có cơ địa nhạy cảm
• Nấm mốc và bào tử nấm có cơ hội phát triển mạnh ở nơi ẩm ướt như nhà tắm, nhà bếp, tường ẩm mốc
• Bụi mịn và khí thải ô nhiễm từ khói xe, nhà máy ở khu đô thị lớn bị ô nhiễm môi trường 
• Khói thuốc lá gây kích ứng đường hô hấp và làm trầm trọng các triệu chứng dị ứng

2. Yếu tố làm tăng nguy cơ dị ứng

• Cơ địa dị ứng hoặc có tiền sử gia đình dị ứng: Nếu gia đình có người thân bị viêm mũi dị ứng, hen suyễn hoặc chàm, nguy cơ thể hệ con cháu đời sau bị dị ứng sẽ cao hơn.
• Hệ miễn dịch suy yếu: Trẻ em, người cao tuổi hoặc người đang mắc bệnh lý nền dễ phản ứng mạnh với các dị nguyên.
• Tiếp xúc kéo dài với môi trường ô nhiễm: Sống gần nhà máy, khu công nghiệp, đường phố nhiều khói bụi sẽ làm tăng nguy cơ bị dị ứng không khí.
• Nhà ở ẩm thấp, không thông thoáng: Đây là điều kiện lý tưởng cho nấm mốc và mạt bụi phát triển.
• Sử dụng máy lạnh liên tục: Làm khô niêm mạc mũi tạo điều kiện cho dị nguyên dễ xâm nhập.
• Nuôi thú cưng trong nhà: Chó, mèo, chuột lang ở trong phòng ngủ, đặc biệt khi không tắm rửa cho thú cưng và vệ sinh không gian sống thường xuyên.
• Tiếp xúc nhiều với hóa chất: Làm việc trong môi trường công nghiệp, nông nghiệp, y tế,… thường xuyên tiếp xúc với hóa chất có tính độc hại cao.

ĐỌC THÊM: Trẻ bị dị ứng có tiêm phòng được không?

IV. Cách chẩn đoán dị ứng không khí

Để xác định chính xác nguyên nhân gây dị ứng, lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, mọi người cần thăm khám với bác sĩ chuyên khoa và thực hiện các xét nghiệm y tế theo chỉ định:

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ hỏi về tiền sử dị ứng, kiểm tra triệu chứng và trao đổi với mọi người về thời gian khởi phát, mức độ cùng với bệnh lý đi kèm
• Làm xét nghiệm chuyên biệt: Bác sĩ chỉ định các loại xét nghiệm dị ứng để đánh giá mức độ phản ứng miễn dịch và dị nguyên, bao gồm xét nghiệm da, xét nghiệm máu, test kích thích mũi hoặc đo chức năng hô hấp

V. Điều trị và quản lý dị ứng không khí

Dị ứng không khí tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày nếu không được điều trị và kiểm soát đúng cách. Do đó, mọi người cần nắm rõ biện pháp điều trị tại nhà kết hợp y khoa để hạn chế biến chứng không mong muốn: 

1. Biện pháp hỗ trợ tại nhà

Những cách làm dưới đây giúp giảm nhẹ triệu chứng và hạn chế tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng trong không khí:

• Hút bụi, lau chùi nhà cửa, giặt rèm cửa, khăn trải giường để loại bỏ bụi mịn và phấn hoa
• Dùng thiết bị lọc không khí hoặc điều hòa để loại bỏ bụi mịn, phấn hoa, lông động vật,…
• Giữ nhà cửa thông thoáng, khô ráo, tránh không gian ẩm thấp, nấm mốc gây dị ứng và các vấn đề hô hấp
• Tắm và thay quần áo sau khi ra ngoài để loại bỏ dị nguyên bám trên cơ thể 
• Uống đủ nước, bổ sung vitamin và khoáng chất thiết yếu để hỗ trợ cơ thể thải độc tố, tăng cường miễn dịch 
• Xông mũi bằng nước muối để làm sạch và cải thiện tình trạng nghẹt mũi do dị ứng 

2. Điều trị triệu chứng

Khi các biện pháp tại nhà không đủ để kiểm soát triệu chứng và cải thiện tình trạng dị ứng, mọi người nên kết hợp điều trị bằng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ:

• Thuốc kháng histamin giúp giảm nhanh các triệu chứng như ngứa mũi, hắt hơi, chảy nước mắt, nổi mẩn bao gồm các loại phổ biến như Loratadine, Cetirizine, Fexofenadine
• Thuốc xịt, nhỏ mũi chứa corticosteroid gồm Fluticasone, Mometasone có khả năng giảm viêm nhiễm, xung huyết và nghẹt mũi hiệu quả nhưng không nên dùng quá 3 – 5 ngày liên tục để tránh phản tác dụng
• Thuốc giảm ho, long đờm hoặc giãn phế quản dành cho trường hợp có triệu chứng suy hô hấp do dị ứng không khí gây ra như khó thở, hen suyễn
• Liệu pháp miễn dịch đặc hiệu cần được kiểm soát y khoa sát sao phù hợp với những người bị dị ứng kéo dài và không đáp ứng tốt với thuốc dưới dạng tiêm hoặc nhỏ dị nguyên dưới lưỡi

VI. Cách phòng ngừa dị ứng với không khí

Với tiêu chí phòng bệnh hơn chữa bệnh, mọi người cần ghi nhớ các hướng dẫn phòng tránh tình trạng dị ứng không khí sau đây: 

• Theo dõi chất lượng không khí hàng ngày và hạn chế ra ngoài vào những ngày chỉ số ô nhiễm tăng cao 
• Đeo khẩu trang khi ra ngoài để lọc bỏ bụi mịn và các dị nguyên có trong không khí 
• Sử dụng máy lọc không khí, vệ sinh nhà cửa thường xuyên, giặt giũ và thay ga gối định kỳ
• Tránh tiếp xúc với thú cưng và hạn chế để chúng vào phòng ngủ nếu có cơ địa dị ứng 
• Hạn chế sử dụng và tránh xa không gian có khói thuốc lá, mùi sơn, hóa chất tẩy rửa
• Tăng cường đề kháng cho cơ thể bằng chế độ dinh dưỡng đủ chất, gủ đủ giấc, tập thể dục đều đặn và hạn chế căng thẳng giúp hệ miễn dịch hoạt động ổn định, giảm nguy cơ phản ứng dị ứng
• Giữ độ ẩm không khí hợp lý bằng máy hút ẩm, điều hòa tránh môi trường ẩm ướt cho nấm mốc phát triển 

Bài viết trên đã chia sẻ chi tiết tình trạng dị ứng không khí và hướng dẫn cách phòng tránh hiệu quả. Nếu triệu chứng dị ứng không thuyên giảm và cần được can thiệp y khoa, mọi người hãy liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để nhận tư vấn thăm khám, điều trị cùng đội ngũ bác sĩ da liễu đầu ngành.

Δ

TƯ VẤN 24/7 HOTLINE: 032.845.1188

Mọi thông tin của khách hàng đều được bảo mật