Dị ứng thuốc cản quang nguy hiểm không? Gợi ý cách xử lý

Thuốc cản quang đóng vai trò lớn trong việc chẩn đoán và theo dõi nhiều bệnh lý. Tuy nhiên, một số người sau khi dùng lại bị dị ứng thuốc cản quang. Cùng theo dõi bài viết dưới đây của Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia để biết thêm những thông tin hữu ích về tình trạng này.

I. Thuốc cản quang có thể gây dị ứng không?

Thuốc cản quang là chất dùng để tăng cường độ tương phản của hình ảnh trong các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như chụp CT, X-quang, MRI. Những loại thuốc này giúp bác sĩ quan sát rõ hơn các cơ quan, mạcch máu và bộ phận trong cơ thể để quá trình chẩn đoán bệnh chính xác hơn.

Tuy mang lại hiệu quả hỗ trợ chẩn đoán cao nhưng thuốc cản quang có nguy cơ gây dị ứng ở một số người. Dị ứng thuốc cản quang là phản ứng bất lợi xảy ra ngay sau khi sử dụng loại thuốc này. Tình trạng này tuy không phổ biến nhưng có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

II. Cơ chế phản ứng dị ứng thuốc cản quang

Phản ứng dị ứng với thuốc cản quang xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện các thành phần của thuốc là chất gây hại và tạo ra phản ứng chống lại chúng. Các triệu chứng của phản ứng dị ứng xuất hiện với nhiều mức độ khác nhau và thường được chia thành hai loại chính chi tiết như sau:

1, Phản ứng tức thời

Những phản ứng tức thời là loại phản ứng cấp tính, xảy ra trong vòng vài phút đến 1 giờ sau khi tiêm thuốc cản quang. Các phản ứng diễn biến từ nhẹ đến nặng với các triệu chứng như mề đay nhẹ, buồn nôn, cơ thể xanh xao, phù nề thanh quản hoặc thậm chí loạn nhịp tim, trụy tuần hòan. Loại phản ứng này xảy ra chủ yếu với các trường hợp ngay tại các cơ sở chẩn đoán hình ảnh.

2, Phản ứng chậm trễ

Những phản ứng chậm trễ do dị ứng thuốc cản quang xảy ra sau vài giờ đến vài tuần sau khi tiêm. Những biểu hiện điển hình trên da đó là phát ban, nổi mề đay, phù mạch và kèm theo sốt.

III. Các loại thuốc cản quang và nguy cơ dị ứng

Thuốc cản quang hiện nay được chia thành 2 loại chính với nguy cơ gây dị ứng khác nhau, chi tiết như sau:

1, Thuốc cản quang chứa Iod

Đây là loại thuốc phổ biến dùng trong chụp CT, chụp X-quang để làm rõ mạch máu, cơ quan và các khối u. Loại thuốc này là nguyên nhân phổ biến gây dị ứng với thuốc cản quang gây ra các phản ứng từ nhẹ đến nguy hiểm cho cơ thể.

2, Thuốc cản quang chứa Gadolinium

Loại thuốc này được sử dụng chủ yếu trong chụp cộng hưởng từ để cải thiện độ rõ nét của các mô mềm, đặc biệt là trong chẩn đoán các bệnh lý về não, tủy sống, khớp và các khối u. So với thuốc cản quang chứa Iod, thuốc cản quang chứa Gadolinium có nguy cơ gây dị ứng thấp hơn đáng kể. Bên cạnh đó, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ dị ứng thuốc cản quang mọi người nên cẩn trọng như:

Tiền sử dị ứng
Mắc bệnh tim, bệnh thận mãn tính, tiểu đường.
Người lớn tuổi
Người mắc hen suyễn, đang dùng thuốc chẹn beta

TÌM HIỂU THÊM: Dị ứng thuốc mê có dấu hiệu gì?

IV. Cách xử lý khi bị dị ứng thuốc cản quang

Khi gặp những triệu chứng dị ứng thuốc cản quang việc phát hiện sớm và xử lý đúng cách giúp kiểm soát triệu chứng hiệu quả. Gợi ý cho mọi người cách bác sĩ thường xử lý khi người bệnh bị dị ứng thuốc cản quang như sau:

Ngừng thuốc ngay: Ngay khi có những triệu chứng dị ứng, nhân viên y tế sẽ ngừng việc tiêm thuốc ngay lập tức để tránh các triệu chứng nặng hơn.
Hồi sức tim phổi: Trường hợp người bệnh có triệu chứng ngừng thở, tim ngừng đập do sốc phản vệ nặng sẽ được hồi sức tim phổi ngay lập tức.
Tiêm Epinephrine: Đây là loại thuốc chống dị ứng tiêm bắp giúp co mạnh, tăng huyết áp, giãn phế quản và sưng phù khi có triệu chứng sốc phản vệ
Truyền dịch tĩnh mạch: Giúp ổn định huyết áp, đặc biệt trong trường hợp tụt huyết áp do sốc phản vệ.
Dùng thuốc kháng histamin và corticosteroid: Giúp giảm các triệu chứng dị ứng như ngứa, phát ban, sưng phù và viêm. Thuốc kháng histamin thường được dùng để kiểm soát các phản ứng nhẹ, còn corticosteroid có tác dụng chống viêm mạnh hơn và được dùng trong các trường hợp nặng.

V. Bị dị ứng thuốc cản quang có phương pháp thay thế không?

Nếu bị dị ứng thuốc cản quang có nhiều cách thay thế khác. Dưới đây là những giải pháp thay thế để mọi người tham khảo:

Thay đổi thuốc cản quang: Nếu dị ứng với một loại thuốc cản quang cụ thể, bác sĩ chỉ định dùng sang loại thuốc cản quang khác có độ thẩm thấu thấp hơn, đẳng trương với huyết tương để giảm tác dụng phụ.
Dùng phương pháp chẩn đoán hình ảnh không dùng thuốc cản quang: Xem xét sử dụng thay thế các phương pháp chẩn đoán hình ảnh không cần thuốc cản quang như chụp MRI, chụp cắt lớp vi tính không có thuốc cản quang hoặc siêu âm nhằm tránh nguy cơ dị ứng.

VI. Cách phòng ngừa dị ứng thuốc cản quang tái phát

Tình trạng dị ứng thuốc cản quang khiến nhiều người lo lắng, tuy nhiên hoàn toàn phòng ngừa được bằng nhiều cách khác nhau. Gợi ý cho mọi người những cách phòng ngừa như sau:

Chọn thuốc cản quang phù hợp: Mọi người nên cân nhắc theo tư vấn của bác sĩ chọn những loại thuốc cản quang ít gây dị ứng như thuốc cản quang không iod, đẳng trương hoặc nhược trương.
Áp dụng các phương pháp thay thế: Trường hợp nguy cơ dị ứng cao bác sĩ chỉ định các phương pháp chẩn đoán hình ảnh không dùng thuốc cản quang hay dùng thuốc cản quang không ion hóa.
Dùng thuốc dự phòng dị ứng: Trong một số trường hợp được chỉ định dùng thuốc dự phòng dị ứng như corticosteroid và thuốc kháng histamin dùng theo chỉ định bác sĩ trước khi tiêm thuốc cản quang.
Báo cáo tiền sử dị ứng: Với những bệnh nhân có tiền sử dị ứng thuốc cản quang cần thông báo cho bác sĩ trước khi xét nghiệm hình ảnh để có phương pháp phòng ngừa phù hợp.

Bài viết trên đây đã mang đến cho mọi người những thông tin hữu ích về tình trạng dị ứng thuốc cản quang, cách điều trị và phòng ngừa tình trạng hiệu quả. Nếu có nhu cầu tư vấn và điều trị các bệnh lý dị ứng hiệu quả cùng đội ngũ bác sĩ da liễu đầu ngành liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188