Dị ứng kim loại: Dấu hiệu, cách chữa trị và phòng ngừa

Dị ứng kim loại là tình trạng viêm da tiếp xúc gây ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Từ việc đeo trang sức, sử dụng đồng hồ, cho đến tiếp xúc với vật dụng y tế,… nguy cơ dị ứng là rất cao. Cùng Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tìm hiểu chi tiết về tình trạng này qua bài viết sau.

I. Dị ứng kim loại là như thế nào?

Đây là phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch khi tiếp xúc với một số kim loại nhất định. Theo đó, cơ thể nhầm lẫn kim loại là chất có hại và khởi phát phản ứng miễn dịch để chống lại nó dẫn đến các triệu chứng viêm da tiếp xúc.

Sự tiếp xúc lặp đi lặp lại có thể dẫn đến sự nhạy cảm khiến các phản ứng dị ứng xuất hiện ngay cả với lượng kim loại rất nhỏ. Tình trạng này khá phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 10% dân số với tỷ lệ cao hơn ở nữ giới. (1)

II. Nhận biết dấu hiệu da bị dị ứng với kim loại

Dấu hiệu dị ứng kim loại xuất hiện ở vị trí da tiếp xúc trực tiếp với kim loại gây dị ứng, chẳng hạn như dái tai khi đeo khuyên tai, vùng cổ khi đeo dây chuyền, cổ tay khi đeo đồng hồ hoặc vị trí tiếp xúc với cúc quần, khóa thắt lưng. Tình trạng này thường xuất hiện ngay lập tức sau khi tiếp xúc hoặc trong vòng 24 – 48 giờ với các biểu hiện điển hình như:

• Cảm giác ngứa ngáy, nóng rát, châm chích
• Da trở nên đỏ ửng, có thể sưng nhẹ và viêm
• Xuất hiện mụn nước li ti, đôi khi chảy dịch
• Vùng da bị thâm, sạm sau khi khỏi

III. Nguyên nhân gây dị ứng kim loại

Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng dị ứng kim loại có thể kể tới như:

1. Nguyên nhân chính

Dị ứng kim loại bắt đầu khi các ion kim loại nhỏ li ti thoát ra từ vật liệu chứa kim loại và tiếp xúc với da. Các ion này sau đó liên kết với protein trong da tạo thành một phức hợp mà hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện là vật chất lạ và kích hoạt phản ứng miễn dịch. Các kim loại gây dị ứng thường gặp bao gồm:

• Niken: Thường có trong đồ trang sức (khuyên tai, vòng cổ, nhẫn), cúc quần, khóa kéo, khung kính, đồng hồ, điện thoại di động và một số dụng cụ nhà bếp.
• Cobalt: Có trong trang sức, thắt lưng, một số loại mỹ phẩm, thuốc nhuộm tóc, xi măng và dụng cụ công nghiệp.
• Crom: Được sử dụng trong da thuộc, xi măng, thuốc nhuộm, một số vật liệu nha khoa và dụng cụ kim loại.
• Đồng: Có thể tìm thấy trong đồ trang sức, tiền xu và một số hợp kim khác.
• Vàng, bạc: Xuất hiện chủ yếu trong trang sức, ngoài ra còn có trong đồ gia dụng và nha khoa.

XEM CHI TIẾT TẠI: Dị ứng với bạc phải làm sao?

2. Các yếu tố nguy cơ

Nguy cơ dị ứng kim loại cao hơn do:

• Da nhạy cảm, dễ bị tổn thương và có tiền sử dị ứng
• Thường xuyên đeo đồ trang sức, tiếp xúc với kim loại hàng ngày
• Sử dụng trang sức kém chất lượng
• Làm việc trong ngành cơ khí, y tế cần sử dụng các dụng cụ kim loại 

IV. Dị ứng kim loại có nguy hiểm không?

Dị ứng kim loại không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây khó chịu kéo dài và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nếu không điều trị đúng cách. Mọi người cần thăm khám với bác sĩ ngay khi:

• Triệu chứng không cải thiện sau vài ngày tự chăm sóc
• Da bị sưng to, đau nhức, chảy dịch hoặc có mủ
• Có tiền sử phản ứng mạnh hoặc dị ứng toàn thân

Để chẩn đoán, bác sĩ thường chỉ định test áp bì bằng cách dán miếng chứa kim loại lên da trong 48 – 72 giờ để theo dõi phản ứng. Ngoài ra có thể xét nghiệm máu hoặc sinh thiết da nếu nghi ngờ nguyên nhân phức tạp hơn.

V. Cách chữa dị ứng với kim loại

Khi bị dị ứng với kim loại, việc xử lý đúng cách là yếu tố quan trọng giúp làm dịu triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và phục hồi làn da nhanh chóng. Sau đây là những phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả hiện nay:

1. Sử dụng thuốc

Để điều trị dị ứng, việc sử dụng thuốc thường được khuyến nghị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của phản ứng. Các loại thuốc điều trị dị ứng được chỉ định bao gồm:

• Thuốc kháng histamine: Có dạng uống hoặc bôi ngoài da, sử dụng cho trường hợp dị ứng nhẹ đến trung bình giúp giảm ngứa, mẩn đỏ và sưng tấy. Lưu ý cần tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng và tác dụng phụ tiềm ẩn.
• Kem corticosteroid: Được chỉ định khi bị viêm da nặng, có tác dụng giảm viêm, sưng và ngứa hiệu quả. Mọi người chỉ nên sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý dùng trong thời gian dài để tránh tác dụng phụ.
• Thuốc ức chế calcineurin: Có tác dụng điều hòa phản ứng miễn dịch, áp dụng cho các trường hợp dị ứng da mãn tính hoặc khi không đáp ứng với corticosteroid. Loại thuốc này nên sử dụng dưới sự giám sát của chuyên gia y tế.

2. Biện pháp hỗ trợ tại nhà

Với các trường hợp dị ứng nhẹ, chăm sóc tại nhà đúng cách giúp cải thiện đáng kể tình trạng da:

• Ngưng sử dụng vật chứa kim loại gây dị ứng ngay lập tức
• Rửa sạch vùng da tổn thương bằng nước mát hoặc nước muối sinh lý để làm sạch dị nguyên, giảm kích ứng
• Chườm lạnh hoặc đắp khăn mát để làm dịu cảm giác ngứa và nóng rát
• Thoa kem dưỡng ẩm không hương liệu, không chứa cồn để phục hồi hàng rào bảo vệ da
• Tránh gãi hoặc cào vào vùng da bị ngứa vì điều này dễ khiến da bị tổn thương, nhiễm trùng
• Mặc trang phục rộng rãi, thoáng mát, tránh tiếp xúc với vải cứng hoặc cọ xát mạnh

VI. Địa chỉ khám và điều trị da bị dị ứng kim loại uy tín hiện nay

Trải qua 16 năm hình thành và phát triển không ngừng nghỉ, Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia tự hào là địa chỉ thăm khám và điều trị tình trạng dị ứng uy tín hàng đầu hiện nay được đông đảo khách hàng tin tưởng lựa chọn bởi

• Là cơ sở điều trị da liễu uy tín được cấp phép bởi Sở Y Tế
• Sở hữu đội ngũ bác sĩ da liễu có trình độ chuyên môn cao và tay nghề giỏi 
• Hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị máy móc hiện đại phục vụ quá trình thực hiện dịch vụ
• Điều trị dị ứng theo phác đồ chuẩn y khoa nhằm kiểm soát bệnh hiệu quả, ngừa tái phát
• Đội ngũ nhân viên tư vấn tận tâm, nhiệt tình giải đáp mọi thắc mắc của khách hàng

VII. Biện pháp phòng ngừa dị ứng kim loại

Dị ứng kim loại tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại dễ tái phát và ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống nếu không được phòng tránh đúng cách.

1. Trong cuộc sống hàng ngày

Đối với người từng bị dị ứng kim loại hoặc có cơ địa nhạy cảm, việc chủ động phòng tránh trong sinh hoạt hằng ngày là vô cùng cần thiết:

• Hạn chế sử dụng trang sức chứa niken, cobalt hoặc hợp kim không rõ nguồn gốc. Nên chọn các loại trang sức làm từ vàng 18K trở lên, bạc nguyên chất hoặc titan, ít gây dị ứng
• Sử dụng lớp lót bảo vệ cho các vật dụng dễ tiếp xúc da như khuy áo, đồng hồ kim loại… bằng keo dán trong, sơn phủ chuyên dụng hoặc băng dính y tế
• Chọn kính mắt, móc khóa, dây đeo điện thoại được làm từ chất liệu nhựa, gỗ hoặc kim loại không gỉ cao cấp
• Tránh tiếp xúc lâu với kim loại khi cơ thể đổ mồ hôi nhiều vì mồ hôi làm ion kim loại thẩm thấu qua da dễ hơn
• Vệ sinh da thường xuyên và giữ khô thoáng ở những vùng có tiếp xúc kim loại

2. Một số trường hợp đặc biệt

Bên cạnh sinh hoạt thường ngày, người thuộc các nhóm đặc thù dưới đây cần chú ý phòng tránh kỹ hơn:

• Nha khoa và y tế: Thông báo với bác sĩ nếu có tiền sử dị ứng kim loại trước khi tiến hành niềng răng, bọc răng sứ, cấy ghép implant hoặc đặt dụng cụ y tế (stent, ốc vít…). Ưu tiên lựa chọn vật liệu nha khoa không gây dị ứng như zirconia, sứ toàn phần, titan y tế…
• Nghề nghiệp đặc thù: Những người làm trong các ngành nghề như cơ khí, xây dựng (tiếp xúc nhiều với thép, chrome, xi mạ), trang sức, spa chăm sóc móng nên sử dụng đồ bảo hộ chuyên dụng.
• Trẻ em: Ưu tiên chọn đồ chơi, vật dụng ăn uống và học tập không chứa kim loại nặng, hạn chế cho trẻ tiếp xúc lâu với đồ dùng làm bằng kim loại như đồng hồ, khóa kéo,… trong môi trường nóng ẩm.

Phòng ngừa dị ứng kim loại không khó, quan trọng là hiểu rõ nguyên nhân và chủ động tránh tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng. Liên hệ ngay với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Maia&Maia qua hotline 032.845.1188 để nhận tư vấn chi tiết nếu đang gặp phải tình trạng trên.